Thứ năm, ngày 10 tháng mười năm 2013
Truyện ngắn Đỗ Ngọc Thạch trên vannghechunhat.net - trích: Lột da mặt
Truyện ngắn Đỗ Ngọc Thạch - trích: Lột da mặt
- 1. Hóa thạch. Có nhà khảo cổ học nọ sau khi làm xong luận án Tiến sĩ thì phát hiện ra rằng ngành khảo cổ học không còn vấn đề ...vannghechunhat.net/truyen/do-ngoc-
thach.html gLột da mặt
Dạo này, cứ vào khoảng nửa đêm giờ tý, trên đường Đồng Khởi, con đường phố trung tâm của Sài thành hoa lệ người ta lại thấy xuất hiện hai người : một ông già điên khoảng hơn sáu mươi và một cô gái đi sau, cách khoảng mươi mét. Cô gái mới nhìn đã thấy cực kỳ xinh đẹp, im lặng đi theo ông già như một cái bóng.Ông già tuy quần áo rách rưới nhưng thân hình còn rắn chắc, cứ vài phút lại thấy ông già múa tít chân tay theo những thế võ và mồm thì hô lên những câu trong bài thiệu "Thảo bộ Phượng hoàng" :
Phượng hoàng tranh cước vĩMãnh hổ khai đại phiSong long truyền bảo đỉnhĐoạt chấn vũ uy trì...Múa xong bài võ, ông đưa tay ngang mày như dõi tìm ai đó đoạn thét lên một tiếng cực lớn rồi tung người lên cao như con phượng hoàng cất cánh. Cô gái thấy vậy thì ôm mặt khóc, vai rung lên !...* *
Ông già tên gọi Mười Lành, một trong những môn đệ giỏi của ông Hương Mục Ngạc, một võ sư nổi tiếng An Vinh của đất võ Bình Định với câu thành ngữ "Roi Thuận Truyền, quyền An Vinh" (Thuận Truyền và An Vinh là những địa danh nổi tiếng trong làng võ Bình Định). Tổ tiên của ông Mười Lành là thuộc hạ của quân Tây Sơn. Sau khi nhà Tây Sơn đổ, nhà Nguyễn truy bắt tướng sĩ của nhà Tây Sơn rất ngặt, họ hàng nhà ông Mười phải trốn tránh vào miền núi rừng hoang vắng mới thoát...
Khi đã gần sáu mươi tuổi, ông Mười Lành bỗng cảm thấy bứt rứt chân tay, lòng dạ nôn nao. Ông gọi anh con trai cả tên gọi Hai Quyền đến nói :
- Dòng họ nhà ta đã bao đời tung hoành thiên hạ. Nay con đã lớn sức dài vai rộng chẳng lẽ cứ sống vùi nơi xó rừng này sao ?
Hai Quyền vòng tay trước ngực nói :
-Thưa cha, con vẫn nghĩ như vậy . Không thể cứ sống ẩn dật với cái nghề đốn củi, săn thú và cuốc đất mãi được. Con nghe có người thành phố về nói: Bây giờ đất nước mình có nhiều biến động lắm !...
-Con tính đi đâu Làm gì ?
-Thưa cha, người ta nói ở thành phố ngày đêm ầm ầm náo nhiệt. Như thế, tất phải cần những người tráng kiện dũng mãnh như con !
Nói rồi Hai Quyền cởi phăng áo, xuống tấn, lên gồng, bắp thịt nổi lên cuồn cuộn, đoạn vung tay múa chân đi bài quyền gia truyền "Phượng hoàng", mồm thì hô vang những câu thiệu :
Phượng hoàng tranh cước vĩ
Mãnh hổ khai đại phi...
Người cha nhìn con gật đầu hài lòng, nhẹ vuốt chòm râu bạc, nói :
- Con hãy bay đi như phượng hoàng tung cánh. Nhưng không được làm hổ danh cha ông, dòng họ. Nếu phạm vào lời cha dạy, hối không kịp đâu nghe con !
Ông Mười Lành chỉ có ba người con Hai Quyền, Ba Cước và Phượng Vân. Trong ba đứa, ông chỉ còn hy vọng vào Hai Quyền vì Ba Cước, trong một lần nóng giận ông đã lỡ tay đánh nó thành tật, còn Phượng Vân là nữ nhi tung hoành sao được? Suốt cả đời chỉ sống nơi thôn dã hẻo lánh, ông không thể hình dung nổi thành phố nó như thế nào! Vì thế, sau khi Hai Quyền khăn gói lên đường, ngày ngày ông luôn ngóng trông tin tức thằng Hai Quyền ...Lúc đầu ông Mười Lành còn nhận được tin về Hai Quyền. Nó được tuyển vào hải quân Quy Nhơn. Rồi nhờ cứu một nhân vật quan trọng trong vụ trấn lột của một băng cướp lớn, anh ta được chuyển sang hải quan Quy Nhơn, rồi sau đó chuyển vô Cảng Sài Gòn .Từ ngày Hai Quyền vô Sài Gòn, ông Mười không nhận được tin tức gì về nó nữa.
Ba năm trôi qua, Hai Quyền vẫn bặt tin. Một chiều, ông Mười đang ngồi nhâm nhi xị rượu bỗng có một con quạ đen bay ào đến đậu lên nóc nhà, nhìn ông chòng chọc. Ông thấy gai người. Nhặt hòn đá, ông tính liệng chết con vật đáng ghét kia thì nhanh như chớp, nó đã lao vút xuống mổ đúng vào cánh tay ông. Chưa kịp định thần, ông Mười đã thấy con quạ bay vút đi, về hướng Nam . Ông chỉ còn kịp nhìn thấy một chấm đen trên nền trời xám xịt.
Ông Mười gọi Phượng Vân, nói :
- Anh Hai con chắc là gặp nạn. Con phải đi tìm anh con !
Phượng Vân giật mình thảng thốt, đoạn nói nhỏ :
- Sài Gòn ở đâu cha ? Con bé nhà quê như con làm sao biết đường tới Sài Gòn ?
- Đường ở mồm chớ đâu nữa! - Nói rồi ông Mười lẳng lặng cầm con dao quắm và đi về hướng núi. Phượng Vân hiểu như vậy là ý của ông phải được thực hiện bằng mọi giá !
***
Xuống Quy Nhơn, Phượng Vân được một người thủy thủ già tốt bụng đưa xuống tận Cảng Sài Gòn .
Khi biết ý định của Phượng Vân, người thủy thủ già nhìn cô ái ngại. Ông định tìm một lời khuyên và nghĩ cách giúp đỡ cô gái đơn thương độc mã nơi đất khách quê người này, thì Phượng Vân, như đọc được ý nghĩ của ông, đã dứt khoát chia tay ông già tốt bụng. Cô xách giỏ đồ bước lên bệ xi măng bến cảng mà có cảm giác như bị hẫng chân !
Phượng Vân lững thững đi về phía pho tượng Trần Hưng Đạo đang đứng trên bệ cao, chỉ tay ra sông Sài Gòn. Trời đã sập tối từ bao giờ, gió từ sông thổi lên khiến cô thấy gai người. Cô đang tính hỏi thăm đường đến nhà trọ thì bỗng giật mình khi thấy có người nắm lấy cánh tay mình, nói :
-"Xào" đi em !...Hôm nay hết tiền "dù" ! Kẹt quá !
Phượng Vân không hiểu những tiếng đó có nghĩa gì và cô ngạc nhiên hơn khi thấy đó là một ông già, mắt đeo cặp kính loáng ánh điện, một tay chống can, một tay nắm lấy tay cô, miệng như muốn ghé sát vào má cô.
Phượng Vân nghĩ có lẽ ông lão nhầm mình với người quen của ông nên cô khẽ đẩy ông già ra và nói:
- Dạ thưa cụ , cụ nhầm con với ai rồi đó !
Ông già sửa lại mục kỉnh, nhìn Phượng Vân rồi nói :
-Thế ra cô không phải là cái cô vẫn đi "dù" với tôi à? Cô ấy vẫn thường đứng đây mà ?
Ông già định nói thêm gì nữa thì có một người cao to đi đến, gạt ông ra, nói :
- Bố già ra gốc cây kia mà ngồi đợi. Để con bê non này cho tôi !
Vừa dứt lời, hắn đã nắm tay Phượng Vân kéo đi. Phượng Vân bị lôi đi ba bước, song cô đã kịp trấn tĩnh giật phắt tay ra, nhảy phóc một cái lùi lại ba bước xuống tấn, nhìn đứa lạ mặt như muốn đá cho nó chết tốt. Thằng kia thấy vậy thì thốt giật mình song hắn trấn tĩnh ngay, nhăn nhở cười, để lộ hàm răng lổn nhổn đã rụng phân nửa :
-Ủa! Con nhỏ ngon lành ha! Nhỏ ơi, em chưa biết danh anh Tư "trôi sông" đất Cảng sao ?
Vừa dứt lời hắn vung tay chân tít mù như chong chóng rồi bất ngờ lao vào Phượng Vân như cơn lốc. Nhưng cô gái con nhà võ đã nhanh hơn làn gió, né người tung một cú đá! Thằng Tư "trôi sông" đã bị cú đá hất tung lên cao rồi rơi tõm xuống bể nước khu tượng đài. Một tốp người đứng quanh từ bao giờ đồng thanh "á" lên một tiếng, tròn mắt kinh ngạc ngó nhìn cô gái xinh đẹp xa lạ.
Biết là đụng phải bọn côn đồ, Phượng Vân tính rút êm nhưng không kịp nữa rồi, một bọn hơn chục thằng đã quây tròn lấy cô gái. Nhìn những bộ mặt gớm ghiếc như quỷ sa tăng, máu giận bốc lên, Phượng Vân vận công lực, mồm thầm gọi tên cha rồi tung đòn như mưa sa. Bọn du đãng bến cảng thảy đều bàng hoàng thảng thốt trước lối đánh tiêu diệt, chỉ có cái chết mới ngăn được võ sĩ ngừng lại! Khi Phượng Vân ngừng lại cũng là lúc có tiếng nói vang lên :
- "Quyền chiến Tây Sơn" ! Giữa đất Sài Gòn sao lại có người sử dụng bài quyền "Phượng hoàng" thần tình như vậy ?
Dứt tiếng nói một bóng người cao lớn bước tới bên Phượng Vân và nghiêng mình chào cô. Nhìn cách chào Phượng Vân giật mình vui mừng vì nhận ra dáng dấp quen thuộc của lò võ "Quyền An Vinh". Cô đáp lễ và khẽ hỏi :
- Ông là người An Vinh ?
Người lạ mặt đáp:
- Không phải. Nhưng tôi là đệ tử của anh Hai Quyền, con ông Mười Lành An Vinh. Nhìn cách đánh của cô tôi biết ngay cô là người An Vinh!
- A! Anh tôi đâu? Anh Hai Quyền của tôi đâu?- Phượng Vân sung sướng reo lên.
- Chuyện dài lắm. Mời cô hãy theo tôi, nhanh chóng chuồn khỏi bãi chiến trường này. Công an mà tới là lôi thôi to. - Dứt lời, người lạ mặt quay gót bước nhanh như gió. Phượng Vân không nói gì, cô lặng lẽ bám gót người lạ mặt.
Người lạ mặt dẫn Phượng Vân vào một con hẻm dài và vắng. Đi vài bước, Phượng Vân lại thấy một tấm bảng hiệu bằng đèn màu nhấp nháy, mờ ảo: "Café Môi Tím", "Café Tuổi Hồng", "Café Má Đào",v.v...Tiếng nhạc chỗ thì ai oán sầu thảm, chỗ thì la hét chát chúa!... Nhìn vào bên trong chỉ thấy sương khói mờ ảo như miền sơn cước... Tới một căn nhà có tấm biển xanh "Massage Mỹ Tiên", dưới ánh đèn dịu nhẹ, thấp thoáng vài cô gái đẹp như tiên giáng trần, người kia ra hiệu cho Phượng Vân bước vào. Cô ngần ngại giây lát rồi miễn cưỡng bước vào, ngỡ ngàng trước quang cảnh mơ mộng như động tiên. Người kia ra hiệu cho Phượng Vân ngồi xuống một cái ghế rồi lách vào buồng trong. Phượng Vân đang ngơ ngác quan sát xung quanh và thấy mắc cỡ khi thấy các cô gái đây đều mặc những bộ đồ hở hang, khêu gợi!...Bỗng từ một cái bàn nơi góc phòng, có ba người đang ngồi uống bia lon, vọng lại tiếng nói lè nhè:
- Tui chấm con nhỏ mới vô!... Bao nhiêu cũng chiều!
Phượng Vân giật mình hoảng sợ và cô lờ mờ nhận ra nơi cô đang ngồi là cái gì. Cô nhấp nhỏm toan đứng dậy thì có tiếng nói ỏn ẻn vang lên:
- Dạ thưa tiên sinh ! Đó là em gái ông chủ mới ở nhà quê tới tức thì. Rồi em nó sẽ tiếp tiên sinh !...
Rồi tiếng nói ấy tiến lại phía Phượng Vân :
- Phượng Vân đó à em ? Cha , Em gái anh Hai Quyền của chị xinh đẹp quá ta .Vô trong này đã !...Chị làm vợ anh Hai của em hơn hai năm rồi mà giờ mới biết mặt em gái ảnh. Chỉ tại xa xôi cách trở quá phải không em ?
Đó là một người đàn bà mập mạp, trắng trẻo và cũng có nhiều nét hấp dẫn của nữ tính: đôi mắt ướt lúng liếng, đa tình, cặp môi mọng đỏ chóe, còn cổ ngực, mông đầy sung mãn...
Với sự khéo léo có sức điều khiển người khác của chị Hai Quyền, Phượng Vân đã vô phòng trong và theo chị Hai đi thay đồ, tắm rửa, ăn uống rồi ngồi tâm tình kể chuyện rất thân mật từ bao giờ. Chị Hai luôn có những lời nhẹ nhàng êm ái thật lọt tai !... Phượng Vân chưa kịp hỏi anh Hai của mình đâu thì cô đã thấy đầu óc mệt mỏi, người như mây bay lãng đãng và rồi cô thiếp đi lúc nào không biết nữa !
Khi Phượng Vân mơ màng tỉnh lại, cô mở mắt và giật mình kinh ngạc thấy mình bị lột truồng không còn một mảnh vải, và nằm cạnh cô là một thằng đàn ông mập ú, mặt bự tóc cắt cao đang nằm nhả khói thuốc lên trần nhà. Cô thấy uất nghẹn trong cổ, muốn nói mà ú ớ không nói được, muốn bật người dậy mà chân tay như không phải của mình. Cô trừng trừng nhìn thằng đàn ông rồi mắt trào lệ...
Thằng đàn ông kia ngoảnh lại nhìn Phượng Vân, thấy vậy thì cười tít mắt, lấy tay xoa má, xoa ngực cô rồi hôn chùn chụt lên khắp mặt, khắp người cô mồm nói líu ríu :
-Tốt !Tốt...đẹp quá !Tuyệt quá !...
Nói rồi, hắn lại đè cả khối thịt đồ sộ của hắn lên người cô gái, vừa vặn vẹo, lăn lộn vừa ré lên những tiếng cười man rợ !...
Đến lúc Phượng Vân hoàn toàn tỉnh táo thì cô lại thấy mình bị trói chặt vào một cái ghế bành. Đứng trước mặt cô là người đàn ông dẫn đường, người đàn bà nhận là vợ Hai Quyền và một người đàn ông to lớn khác. Thấy Phượng Vân đã tỉnh, người đàn bà nhoẻn miệng cười, nói :
- Phượng Vân em! Đây là anh Hai Quyền của em nè !
Nói rồi thị đẩy nhẹ người đàn ông cao lớn tới trước mặt Phượng Vân. Phượng Vân nhìn lướt qua người đàn ông này, rồi quay sang người đàn bà, mắt tóe lửa :
-Không phải !...Con quỷ cái! Mày đã gạt tao !Tao sẽ đập chết mày như đập con ruồi con nhặng !
Người đàn bà nghe vậy thì giật mình hoảng hốt, vội nép vào sau lưng người đàn ông mà thị vừa nói là Hai Quyền. Mà đúng là Hai Quyền thật. Hai Quyền tiến sát lại trước Phượng Vân, nói :
- Không nhận ra anh Hai hả? Cũng đúng thôi! Anh đâu có còn là thằng võ biền nhà quê ngu dốt, ngớ ngẩn như xưa. Anh đã vô mỹ viện sửa mắt, sửa mũi, sửa cả mồm, lột da mặt và bây giờ thì bảnh trai, đường bệ như một ông chủ kinh doanh cỡ bự ...- Hai Quyền uống cạn lon bia Heineken rồi tiếp -
Và anh đã là một ông Giám đốc công ty dịch vụ tổng hợp nổi tiếng "Di-vu-tô-hô", em hiểu không? Anh đã đi Hồng Kông, Xinh-ga-po, Thái Lan... Bây giờ phải làm giàu em ơi Không thể sống nghèo khổ lạc hậu mãi, phải làm giàu !...
Hai Quyền nói hàng tràng, sùi bọt mép, văng cả vào mặt Phượng Vân. Phượng Vân cảm thấy tai như ù, mắt như hoa. Cô bỗng hét lên :
-Không phải! Mày không phải là Hai Quyền! Hãy cởi trói cho tao! Quân khốn nạn !
-Mày có chịu nghe tao làm giàu không? Chịu thì tao cởi trói và cho làm chủ một nhà hàng máy lạnh. Không chịu thì tao bán cho thằng Ba Tàu Hồng Kông !...Mà mày phải nghe tao, nghe anh mày Tao là Hai Quyền đây !
Hai Quyền cũng gào lên rồi cởi phăng áo, xuống tấn, lên gồng bắp thịt nổi cuồn cuộn, đoạn vung tay đá chân múa bài quyền gia truyền "Phượng hoàng", mồm thì hô to những câu thiệu :Phượng hoàng tranh cước vĩMãnh hổ khai đại phiSong long truyền bảo đỉnhĐoạt chấn vũ uy trì ...Phượng Vân há mồm, tròn mắt kinh ngạc. Đúng là anh Hai Quyền kia rồi! Chẳng lẽ anh Hai Quyền của cô đã thay đổi đến như vậy? Không thể như thế được! Nghĩ thì chậm nhưng làm thì nhanh, Phượng Vân thấy máu nóng bốc lên mặt như hỏa diệm sơn, cô thét lên một tiếng cực lớn rồi vận hết công lực, bật tung dây trói, bay vút lên như con phượng hoàng cất cánh rồi nhào vào Hai Quyền. Hai Quyền thấy vậy thì thất kinh ! Mặc dù võ nghệ của Hai Quyền xưa nay hơn hẳn cô em gái, nhưng giờ đây, anh ta không thể chống đỡ lại trước những cú ra đòn như sấm sét của Phượng Vân đang bừng bừng nổi giận. Song Hai Quyền còn kịp tỉnh táo kêu thằng đệ tử bỏ chạy tháo thân .
Phượng Vân thấy Hai Quyền bỏ chạy thì nổi giận đùng đùng, quay lại tóm cổ mụ chị dâu quật cái "đét" vào tường. Đoạn cô đập phá tơi bời căn phòng rồi lao ra ngoài ...
***
Ông Mười Lành lặng người đi vì đau xót khi nhìn Phượng Vân mặt mũi phờ phạc, người đầy bụi đường đang vừa khóc vừa kể lại tội Hai Quyền. Ông muốn thét lên thật to và bay đi tìm Hai Quyền để trị tội nhưng ngực ông đau nhói, chân tay run lên. Ông ôm con gái vào lòng, xoa đầu nó, muốn nói một câu gì đó mà cổ như tắc nghẹn, đắng chát. Rồi ông khóc nấc, nước mắt ông tràn ra như suối, ướt sũng mái đầu đầy bụi đường của Phượng Vân. Đó là lần đầu tiên trong đời ông Mười Lành khóc...
Khi hai cha con ông Mười Lành tìm được đến căn nhà có biển hiệu "Massage Mỹ Tiên" thì chủ nhà đã mất tăm. Ông Mười giận sôi người. Ông thét lên một tiếng kinh hoàng, tung chân đá cái cổng có cái biển hiệu đèn màu "Massage Mỹ Tiên". Cả mảng tường xi măng đổ rầm, cái bảng hiệu đèn màu bị gạch vụn đè lên bể nát, vậy mà dòng chữ "Massage Mỹ Tiên" vẫn nhấp nháy, nhấp nháy trong đống gạch vụn !...
Hai cha con ông Mười Lành quyết đi tìm bằng được Hai Quyền để trị tội rồi lôi cổ nó về quê. Ông nghe người ta nói nó đã ra đường Đồng Khởi làm ăn. Hỏi dò đến đường Đồng Khởi, ông chỉ thấy những khu nhà cao tầng suốt ngày suốt đem nhấp nhoáng ánh điện và đông ngẹt người. Ông hỏi thăm hoài nhưng không ai biết thằng Hai Quyền nhà ông là ai cả. Ông nghĩ cho dù nó có thay hình đổi dạng, có lột da mặt, da đầu đi chăng nữa thì ông vẫn nhận ra nó. Nhưng đã một tháng trôi qua, ông Mười Lành vẫn không tìm thấy Hai Quyền. Một lần, Phượng Vân thoáng nhìn thấy Hai Quyền và thằng lùn mập ú trong một đám người sang trọng. Cô kéo ông Mười chạy tới nhưng họ đã lên ngồi trên những cái ô tô bóng nhoáng, chớp mắt đã lao vút đi mất hút! Hai cha con tức giận la hét ầm giữa đường, người ta cho là điên, xúm lại bắt giữ, vì đây là chỗ thường tiếp khách nước ngoài sang liên doanh liên kết, sẽ thu về đô-la làm giàu đất nước, không thể lộn xộn như thế được. Càng tức giận, hai cha con ông Mười đã dùng bài võ gia truyền cự lại. Nhưng "mãnh hổ nan địch quần hồ", cả hai cha con cuối cùng đều bị bắt, bị trói nghiến và được đưa vào nhà thương điên !
* *Ba tháng sau, công an thành phố đã điều tra ra rằng, cái ông Mã Nhân Kiệt, đại diện của mấy công ty lớn Hồng Kông, Xinhgapo đã ký kết hợp đồng với không ít cơ quan dịch vụ du lịch của miên Nam, là "bồ" của Hai Quyền, chính là thằng Mã Lừa vốn là chân chạy bàn cho một tiệm mì vằn thắn, sủi cảo Chợ Lớn! Khi biết tin đó, đúng vào lúc có hẹn làm ăn lớn với Mã tiên sinh, Hai Quyền xây xẩm mặt mày, máu mồm máu mũi túa ra, té xỉu, đập đầu xuống sàn nhà chết ngay tức khắc !
Còn hai cha con ông Mười Lành, không hề hay biết cái tin đó, vì chẳng ai thông báo với ông cả. Sau khi trốn khỏi nhà thương điên, hai cha con ông vẫn đêm ngày đi tìm Hai Quyền để trị tội !...
Viết tại 43- Đồng Khởi, Q.1, TP.HCM, 1989.Đỗ Ngọc Thạch.Người con gái sông La
1. “Người con gái sông La / Đôi mắt trong tựa ngọc…” – đó là lời mở đầu bài hát Người con gái sông La, hát về những cô gái Thanh niên xung phong (TNXP) của tỉnh Hà Tĩnh trên chiến trường Khu Bốn, cụ thể là ở Ngã ba Đồng Lộc, đầy mưa bom, bão đạn những năm tháng chiến tranh chống Mỹ cứu nước.Chuyện tình Sơn Nữ
Tính năng của máy Ra-đa là có thể phát hiện mục tiêu máy bay địch từ xa, ở khoảng cách tới bốn, năm trăm ki-lô-mét. Càng ngày, khoảng cách này càng được nối dài. Vì thế Ra-đa được gọi là “Mắt Thần”, giống như vị Thần có con mắt nhìn xa ngàn dặm trên Thiên Đình gọi là “Thiên Lý Nhãn”Lột da mặt
Dạo này, cứ vào khoảng nửa đêm giờ tý, trên đường Đồng Khởi, con đường phố trung tâm của Sài thành hoa lệ người ta lại thấy xuất hiện hai người : một ông già điên khoảng hơn sáu mươi và một cô gái đi sau, cách khoảng mươi mét. Cô gái mới nhìn đã thấy cực kỳ xinh đẹp, im lặng đi theo ông già như một cái bóng.Địa linh nhân kiệt
“Chúng ta không lựa chọn cho mình quê hương nhưng quê hương thìNgay từ đầu đã lựa chọn chúng ta”. (Raxun Gamzatov)Các bài khác...
Page 35 of 39
1. “Người con gái sông La / Đôi mắt trong tựa ngọc…” – đó là lời mở đầu bài hát Người con gái sông La, hát về những cô gái Thanh niên xung phong (TNXP) của tỉnh Hà Tĩnh trên chiến trường Khu Bốn, cụ thể là ở Ngã ba Đồng Lộc, đầy mưa bom, bão đạn những năm tháng chiến tranh chống Mỹ cứu nước.
Tính năng của máy Ra-đa là có thể phát hiện mục tiêu máy bay địch từ xa, ở khoảng cách tới bốn, năm trăm ki-lô-mét. Càng ngày, khoảng cách này càng được nối dài. Vì thế Ra-đa được gọi là “Mắt Thần”, giống như vị Thần có con mắt nhìn xa ngàn dặm trên Thiên Đình gọi là “Thiên Lý Nhãn”
“Chúng ta không lựa chọn cho mình quê hương nhưng quê hương thì
Từ trong quả thị bước ra
