3 bài thơ của Louis Aragon
17/09/2011| 2357 Xem| 0 Bình luận| 0 Thích
Louis Aragon (1897 - 1982)
nhà thơ, nhà văn, nhà chính trị Pháp,
thành viên của Viện hàn lâm Goncourt.
- Il n’y a pas d’amour heureux
- Rien n’est jamais acquis à l’homme. Ni sa force
- Ni sa faiblesse ni son coeur. Et quand il croit
- Ouvrir ses bras son ombre est celle d’une croix;
- Et quand il croit serrer son bonheur il le broie.
- Sa vie est un étrange et douloureux divorce;
- Il n’y a pas d’amour heureux.
- Sa vie, elle ressemble à ces soldats sans armes
- Qu’on avait habillés pour un autre destin.
- A quoi peut leur servir de ce lever matin
- Eux qu’on retrouve au soir désoeuvrés incertains.
- Dites ces mots ma vie et retenez vos larmes;
- Il n’y a pas d’amour heureux.
- Mon bel amour mon cher amour ma déchirure
- Je te porte en moi comme un oiseau blessé
- Et ceux-là sans savoir nous regardent passer
- Répétant après moi les mots que j’ai tressés
- Et qui pour tes grands yeux tout aussitôt moururent
- Il n’y a pas d’amour heureux.
- Le temps d’apprendre à vivre il est déjà trop tard
- Que pleurent dans la nuit nos coeurs à l’unisson
- Ce qu’il faut de malheur pour la moindre chanson
- Ce qu’il faut de regrets pour payer un frisson
- Ce qu’il faut de sanglots pour un air de guitare
- Il n’y a pas d’amour heureux.
- Il n’y a pas d’amour qui ne soit douleur.
- Il n’y a pas d’amour dont on ne soit meurtri.
- Il n’y a pas d’amour dont on ne soit flétri.
- Et pas plus que de toi l’amour de la patrie
- Il n’y a pas d’amour qui ne vive de pleurs.
- Il n’y a pas d’amour heureux.
- Mais c’est notre amour à tous les deux.
- Tình hạnh phúc không hề có
- Con người chẳng có quyền gì. Không ở trong sức mạnh
- Không ở trong tim, trong sự yếu đuối của mình
- Khi dang rộng vòng tay – thì tai họa đứng sau lưng
- Xiết chặt vào lòng – là giết mình mãi mãi
- Sự hành hạ con người đôi cánh rộng mở ra
- Tình hạnh phúc không hề có.
- Bị tước mất vũ khí, đời người lính còn gì
- Khi người ta đem đặt thứ khác vào số phận
- Mỗi buổi sáng thức giấc thấy đời trống vắng
- Rồi chờ đợi buổi chiều với một nỗi buồn thương
- Không cần nước mắt đâu. Đó là cuộc đời anh
- Tình hạnh phúc không hề có.
- Tình của anh và nỗi đau, nỗi đau đớn của anh
- Như con chim bị thương, em trong tim anh đó
- Anh và em bước đi dưới ánh mắt thiên hạ.
- Anh bện vào những lời rồi nhắc lại những lời anh
- Vì đôi mắt của em mà người ta xin chết sẵn sàng
- Tình hạnh phúc không hề có.
- Không, ta đã muộn màng để học cách sống từ đầu
- Cứ để cho hai con tim trong buổi chiều cùng đau khổ
- Cần đau đớn để cho bài ca sinh hạ
- Và lòng thương, khi đám cháy đã không còn
- Cần thổn thức để cùng cây đàn ghi ta hát lên
- Tình hạnh phúc không hề có.
- Không có trên đời tình yêu mà không biết đến đau thương
- Không có trên đời tình yêu mà khổ đau không mang đến
- Không có trên đời tình yêu mà không sống bằng đau đớn
- Và anh cũng như em, vẫn yêu đất nước quê hương
- Không có tình yêu mà không có nước mắt, đau buồn
- Tình hạnh phúc không có nhưng tình vẫn sống
- Và đâu phải vì điều này mà anh hết yêu em.
- Les Poissons noirs
- La quille de bois dans l’eau blanche et bleue
- Se balance a peine Elle enfonce un peu
- Du poids du pecheur couche sur la barge
- Dans l’eau bleue et blanche il traine un pied nu
- Et tout l’or brise d’un ciel inconnu
- Fait au bateau brun des soleils en marge
- Filets filets blonds filets filets gris
- Dans l’eau toute bleue ou le jour est pris
- Les lourds poissons noirs revent du grand large.
- Sao cá đen
- Bầu trời xanh soi mình trên dòng nước
- Một con thuyền trên sóng nước tròng trành
- Con thuyền nghiêng, nghiêng hẳn về một bên
- Người đánh cá khỏa chân trên dòng nước.
- Ánh mặt trời vàng, lăn tăn gợn nước
- Khi thuyền ghé vào lớp cát tận cùng
- Người vẽ những tia sáng tối đan xen
- Ngày giấu mình sâu trong làn nước biếc
- Trong mắt Thiên ngư đọng một nỗi buồn.
- Nguyễn Viết Thắng dịch
Elsa Triolet (1896-1970)
Vợ của Aragon là bà Elsa Triolet (1896-1970), cũng là một nhà văn lớn, gốc Nga Do Thái, được giải Goncourt năm 1944. Bà là em vợ của nhà thơ Maiakovskii, đầu tiên lấy một sĩ quan quân đội Pháp tên là Triolet (do vậy mang họ Triolet, còn họ của bà lúc sinh ra là Kagan), di tản sang Pháp, nhưng sau đó bỏ viên sĩ quan này. Đến quãng năm 1928 thì Aragon và Elsa quen nhau, nhưng đến năm 1939 họ mới cưới nhau. Bà Elsa đã có ảnh hưởng vô cùng lớn đến Aragon. Việc ông tham gia Đảng Cộng Sản Pháp cũng là do ảnh hưởng của bà. Các bài thơ ông viết có Elsa trong đó, là viết về bà.
Bài thơ Prose du bonheur et d’Elsa (Bài thơ về hạnh phúc và về Elsa) là một trong những bài thơ nổi tiếng nhất của Louis Aragon trong tập thơ “Le roman inachevé” (1956).
Bài thơ Prose du bonheur et d’Elsa (một đoạn trích) được nhà thơ Tế Hanh dịch rất hay sang tiếng Việt với nhan đề Tình yêu và hạnh phúc, và trở thành một trong những bài thơ dịch được yêu thích nhất ở Việt Nam.Trích đoạn Tế Hanh dịch:
J’ai tout appris de toi sur les choses humaines
Et j’ai vu désormais le monde à ta façon
J’ai tout appris de toi comme on boit aux fontaines
Comme on lit dans le ciel les étoiles lointaines
Comme au passant qui chante on reprend sa chanson
J’ai tout appris de toi jusqu’au sens du frisson
Et j’ai vu désormais le monde à ta façon
J’ai tout appris de toi comme on boit aux fontaines
Comme on lit dans le ciel les étoiles lointaines
Comme au passant qui chante on reprend sa chanson
J’ai tout appris de toi jusqu’au sens du frisson
J’ai tout appris de toi pour ce qui me concerne
Qu’il fait jour à midi qu’un ciel peut être bleu
Que le bonheur n’est pas un quinquet de taverne
Tu m’as pris par la main dans cet enfer moderne
Où l’homme ne sait plus ce que c’est qu’être deux
Tu m’as pris par la main comme un amant heureux
Qu’il fait jour à midi qu’un ciel peut être bleu
Que le bonheur n’est pas un quinquet de taverne
Tu m’as pris par la main dans cet enfer moderne
Où l’homme ne sait plus ce que c’est qu’être deux
Tu m’as pris par la main comme un amant heureux
II vient de m’échapper un aveu redoutable
Quel verset appelait ce répons imprudent
Comme un nageur la mer comme un pied nu le sable
Comme un front de dormeur la nappe sur la table
L’alouette un miroir la porte l’ouragan
La forme de ta main la caresse du gant
Quel verset appelait ce répons imprudent
Comme un nageur la mer comme un pied nu le sable
Comme un front de dormeur la nappe sur la table
L’alouette un miroir la porte l’ouragan
La forme de ta main la caresse du gant
Le ciel va-t-il vraiment me le tenir à crime
Je l’ai dit j’ai vendu mon ombre et mon secret
Ce que ressent mon cœur sur la sagesse prime
Je l’ai dit sans savoir emporté par la rime
Je l’ai dit sans calcul je l’ai dit d’un seul trait
De s’être dit heureux qui donc ne blêmirait
Je l’ai dit j’ai vendu mon ombre et mon secret
Ce que ressent mon cœur sur la sagesse prime
Je l’ai dit sans savoir emporté par la rime
Je l’ai dit sans calcul je l’ai dit d’un seul trait
De s’être dit heureux qui donc ne blêmirait
Le bonheur c’est un mot terriblement amer
Quel monstre emprunte ici le masque d’une idée
Sa coiffure de sphinx et ses bras de chimère
Debout dans les tombeaux des couples qui s’aimèrent
Le bonheur comme l’or est un mot clabaudé
Il roule sur la dalle avec un bruit de dés
Quel monstre emprunte ici le masque d’une idée
Sa coiffure de sphinx et ses bras de chimère
Debout dans les tombeaux des couples qui s’aimèrent
Le bonheur comme l’or est un mot clabaudé
Il roule sur la dalle avec un bruit de dés
Qui parle du bonheur a souvent les yeux tristes
N’est-ce pas un sanglot de la déconvenue
Une corde brisée aux doigts du guitariste
Et pourtant je vous dis que le bonheur existe
Ailleurs que dans le rêve ailleurs que dans les nues
Terre terre voici ses rades inconnues
N’est-ce pas un sanglot de la déconvenue
Une corde brisée aux doigts du guitariste
Et pourtant je vous dis que le bonheur existe
Ailleurs que dans le rêve ailleurs que dans les nues
Terre terre voici ses rades inconnues
Croyez-moi ne me croyez pas quand j’en témoigne
Ce que je sais du malheur m’en donne le droit
Si quand on marche vers le soleil il s’éloigne
Si la nuque de l’homme est faite pour la poigne
Du bourreau si ses bras sont promis à la croix
Le bonheur existe et j’y crois
Ce que je sais du malheur m’en donne le droit
Si quand on marche vers le soleil il s’éloigne
Si la nuque de l’homme est faite pour la poigne
Du bourreau si ses bras sont promis à la croix
Le bonheur existe et j’y crois
TÌNH YÊU VÀ HẠNH PHÚC
Chuyện nhân thế nhờ em anh biết được
Anh nhìn đời theo con mắt của em
Anh học em như người ta tìm nước suối
Như người ta nhìn ngôi sao mơ ước
Như của khách qua lặp lại khúc êm đềm,
Một thoáng rung anh cũng rõ ràng thêm
Anh nhìn đời theo con mắt của em
Anh học em như người ta tìm nước suối
Như người ta nhìn ngôi sao mơ ước
Như của khách qua lặp lại khúc êm đềm,
Một thoáng rung anh cũng rõ ràng thêm
Tất cả những gì về anh nhờ em anh mới rõ
Ngày đã đứng trưa trời có lẽ xanh rồi,
Hạnh phúc không phải ngọn đèn nơi quán nhỏ
Em cầm tay anh trong cuộc đời đau khổ
Mà con người chưa biết nghĩa chung đôi
Em cầm tay anh như một người yêu sung sướng nhất đời
Ngày đã đứng trưa trời có lẽ xanh rồi,
Hạnh phúc không phải ngọn đèn nơi quán nhỏ
Em cầm tay anh trong cuộc đời đau khổ
Mà con người chưa biết nghĩa chung đôi
Em cầm tay anh như một người yêu sung sướng nhất đời
Anh vừa thốt ra một lời tự thú
Câu thơ nào đã gợi câu thơ đây
Như biển với người bơi – Như bàn chân và cát lún,
Như tấm khăn bàn và trán người tựa ngủ,
Cửa sổ với cơn giông. Mặt gương và cánh chim bay
Bàn tay em ve vuốt chiếc bao tay
Câu thơ nào đã gợi câu thơ đây
Như biển với người bơi – Như bàn chân và cát lún,
Như tấm khăn bàn và trán người tựa ngủ,
Cửa sổ với cơn giông. Mặt gương và cánh chim bay
Bàn tay em ve vuốt chiếc bao tay
Anh nói thế phải chăng trời bắt tội
Anh đã bán cả tâm tư bán cả bóng hình
Anh đã để trái tim trên lẽ phải,
Anh đã nói điệu vần không cưỡng lại
Không đắn đo anh đã tỏ tận tình
Ai chẳng run lên khi cho hạnh phúc về mình
Anh đã bán cả tâm tư bán cả bóng hình
Anh đã để trái tim trên lẽ phải,
Anh đã nói điệu vần không cưỡng lại
Không đắn đo anh đã tỏ tận tình
Ai chẳng run lên khi cho hạnh phúc về mình
Hạnh phúc là một tiếng vô cùng chua chát
Ma quái nào che dấu nghĩa làm chi
Tóc ảo mộng và bàn tay huyền họăc
Những cặp tình nhân ngày xưa đã mất
Hạnh phúc như vàng kia ôi hai tiếng dịệu kỳ
Nó lăn trên sàn như con súc sắc lăn đi
Ma quái nào che dấu nghĩa làm chi
Tóc ảo mộng và bàn tay huyền họăc
Những cặp tình nhân ngày xưa đã mất
Hạnh phúc như vàng kia ôi hai tiếng dịệu kỳ
Nó lăn trên sàn như con súc sắc lăn đi
Ai nói đến hạnh phúc mắt thường buồn da diết
Như tiếng than dài nỗi tuyệt vọng chua cay
Dây đàn đứt trong tay người đánh nhịp
Nhưng tôi cho hạnh phúc con người có thật
Không phải trong mơ không phải trong mây
Mà ở nơi bến lạ bờ xa trên qủa đất này
Như tiếng than dài nỗi tuyệt vọng chua cay
Dây đàn đứt trong tay người đánh nhịp
Nhưng tôi cho hạnh phúc con người có thật
Không phải trong mơ không phải trong mây
Mà ở nơi bến lạ bờ xa trên qủa đất này
Các anh tin hay không lời tôi nói
Tôi đã khổ đau nên có đủ quyền
Dẫu mặt trời cứ xa khi người ta bước tới,
Dẫu cho cổ con người dành cho tay đao phủ,
Dẫu cánh tay giang chờ đinh đóng treo lên,
Hạnh phúc con người vẫn có và tôi tin.
Tôi đã khổ đau nên có đủ quyền
Dẫu mặt trời cứ xa khi người ta bước tới,
Dẫu cho cổ con người dành cho tay đao phủ,
Dẫu cánh tay giang chờ đinh đóng treo lên,
Hạnh phúc con người vẫn có và tôi tin.
Tế Hanh dịch
Bìa một cuốn sách của Elsa Triolet
(đã được dịch ra tiếng Việt dưới nhan đề "Hoa hồng mua chịu")
Cánh đồng nho Champagne
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét