A. Rimbaud

3 bài thơ của Jean Nicolas Arthur Rimbaud

---

Jean Nicolas Arthur Rimbaud
( 1854 - 1891) – nhà thơ Pháp,
một trong những người sáng lập trường phái ấn tượng,
là nhà thơ có ảnh hưởng lớn tới văn học và nghệ thuật hiện đại.
Bản dịch ra tiếng Việt mới nhất:
Rimbaud toàn tập, NXB Văn hóa Sài Gòn, 2006.

Cảm giác

 

Buổi chiều xanh, trên những con đường nhỏ

Rảo bước chân trên hoa cỏ nhẹ nhàng

Mơ ước trong đầu, trên tóc ngọn gió

Tôi nhận ra hơi mát dưới bàn chân.

 

Không nghĩ suy, không lời trên môi lặng

Nhưng con tim yêu hết thảy trên đời

Và ngọt ngào trong hoàng hôn thơ thẩn

Thiên nhiên tựa hồ như người đẹp cùng tôi.

Nguyễn Viết Thắng dịch

 

 

 

NGUYÊN ÂM

 

A đen, E trắng, I đỏ, U lục

O xanh: nguyên âm, nảy sinh tiềm tàng

A, bụng lông đen loài ruồi sặc sỡ

Vo ve quanh mùi hôi thúi hung hăng

 

E, vẻ trong trắng của lều và hơi.

Mũi băng chĩa, vua trắng, dù run rẩy,

I, màu đỏ tía, máu phun, môi cười

Trong giận dữ hoặc ngất ngây sám hối,

 

U, chu kỳ, chấn động của biển xanh,

Niềm yên ả bãi chăn thú, sóng gợn,

Thuật luyện đan in lên vầng trán chăm

 

O, hồi kèn cuối cùng vang điệu lạ,

Niềm im lặng của thế giới, thiên thần.

Hỡi Omega, tia Mắt Nàng tím ngát!

 

1872

 

 

CON TÀU SAY

 

Tôi bước xuống những dòng sông bình lặng,

Không còn những người kéo thuyền hướng dẫn:

Bọn da đỏ đã dùng họ làm bia

Khi đã đóng họ vào cột tô màu.

 

Tôi vô tư với mọi đoàn thủy thủ

Vác gạo xứ Flandre hoặc bông gòn Anh

Hết đám kéo thuyền hết cơn huyên náo,

Những dòng sông cứ để tôi mặc tình.

 

Trong tiếng thủy triều bập bềnh giận dữ,

Mùa đông nào, điếc hơn óc trẻ nhỏ,

Tôi chạy miết! Những bán đảo bứt đi

Trong hỗn độn với niềm vui tràn bờ.

 

Tôi thức giấc có giông tố chúc lành,

Tôi nhảy múa nhẹ tênh trên sóng nước

Như bước lang thang muôn thuở tròng trành,

Mắt đèn lồng mười đêm liền chẳng tiếc.

 

Ngọt hơn cơm táo ngập răng trẻ nhỏ,

Làn nước xanh tràn ngập cả vỏ tàu,

Rửa sạch trơn vết rượu và nôn mửa,

Nào bánh lái, nào neo móc vất bừa.

 

Tôi đã tắm trong bài thơ biển cả,

Trắng màu sữa và lấp lánh thiên thể,

Đang ngấu nghiến màu trời xanh, và nơi

Đường mớn nước đôi lúc một xác người;

 

Nơi bất chợt nhuốm xanh, những mê cuồng

Và nhịp chậm dưới ánh sáng đỏ lựng,

Mạnh hơn rượu, bát ngát hơn cung đàn,

Sục sôi màu đỏ tình yêu cay đắng!

 

Bầu trời vỡ vụn và những cầu vồng,

Sóng dồi và hải lưu: tôi biết tới

Chiều, rồi bình minh trắng xóa mênh mông,

Và đã thấy điều tưởng đâu đã thấy!

 

Mặt trời thấp trong kinh hoàng thần bí,

Ánh lên những tia máu tím ngát, và

Những làn sóng run rẩy cuốn đi xa

Trông chẳng khác diễn viên kịch cổ đại!

 

Tôi đã mơ đêm xanh tuyết sáng choang,

Chầm chậm nụ hôn dâng lên mắt biển,

Sự lan truyền những dòng nhựa lạ thường

Và rực vàng, xanh, lân tinh ca hát!

 

Tôi mãi dõi theo những đợt sóng lừng

Trên đá ngầm như đàn bò điên loạn,

Không biết các vùng Marie lấp lánh

Có thể đẩy mõm đất tới đại dương!

 

Đụng phải những vùng Floride khủng khiếp,

Lẫn với hoa là mắt báo da người!

Và lẫn với những đàn thú màu lục,

Lớp lớp cầu vồng sát dưới chân trời!

 

Chợt náo động những đầm lầy mênh mông

Trong đấm bấc rã mục xác Léviathan!

Nước xối xả giữa những nơi lặng gió

Và xa xa phía vực sâu thác đổ!

 

Sông băng, mặt trời bạc, sóng xà cừ,

Bầu trời than hồng, vũng cạn gớm ghiếc

Nơi rắn khổng lồ làm mồi cho rệp,

Cây cối gãy đổ, mùi hắc mù trời!

 

Muốn chỉ đàn em nhỏ loài cá tráp

Trong làn sóng xanh, cá vàng, cá hát,

Rời vũng tàu, bọt hoa ru bước tôi,

Và từng chập gió chấp cánh tôi bay.

 

Bước lãng du đôi khi phải mệt lả,

Trôi tròng trành trong tiếng khóc biển cả

Dâng lên tôi những bông hoa âm u,

Tôi ở lại, như một người nữ đang quỳ.

 

Như hòn đảo đu đưa lời tranh cãi

Và phân loài chim lắm chuyện mắt vàng,

Và tôi lướt đi, mắt mơ hồ thấy

Người chết đuối bước lùi xuống, ngủ yên.

 

Tôi, con tàu dưới lớp tảo chằng chịt,

Bị bão ném vào không trung lặng ngắt,

Và các tàu buồm và tàu tuần tra

Chẳng buồn vớt bộ khung say xỉn nước;

 

Trên mù tím nhả khói lướt băng băng,

Tôi xuyên thủng bức tường bầu trời đỏ

Mang mũi dãi trời, địa y vầng dương:

Mứt kẹo ngon cho các nhà thơ lớn!

 

Tôi chạy, tia điện lỗ chỗ người tôi,

Tấm ván điên đàn ngư mã hộ tống,

Những tháng bảy quất gậy cho đổ sụp

Bầu trời hải ngoại mớ phễu sục sôi.

 

Tôi run rẩy, cách năm mươi hải lý,

Ngựa biển động đực, những cơn xoáy dày,

Những bất động xanh tháo cuộn dài dài,

Tiếc châu Âu với lan can cũ kỹ!

 

Tôi đã thấy những quần đảo sao trời

Và những đảo với bầu trời điên loạn

- Triệu cánh chim vàng, sức mạnh tương lai

Vẫn lưu đày trong đêm dài vô tận?

 

Tôi đã khóc nhiều! Bình minh chán ngán,

Chị Hằng khốc liệt, vầng dương đắng cay:

Tình yêu làm tôi đờ đẫn ngất ngây.

Xương cốt vỡ vụn, thà vùi trong biển!

 

Một làn nước châu Âu tôi khát vọng,

Đó là vũng nước đen ngòm, lạnh cóng

Buổi chiều ngát hương một chú bé buồn

Thả con tàu như cánh bướm tháng năm.

 

Mệt rồi, sóng biển, thôi ta không thể

Cứ bám theo tàu chở bông ngược xuôi,

Đi qua niềm kiêu hãnh những lá cờ,

Lội dưới những con mắt tàu khủng khiếp.

 

Tháng chín 1871 
Huỳnh Phan Anh dịch