Thơ TRƯƠNG DIỆP (Trung Quốc)
Nhà thơ Trương Diệp
NGUYỄN TRỌNG TẠO: Dáng người cao đẹp,
nước da trắng, đôi mắt sắc sảo chứa đựng nỗi buồn phương Đông, nữ thi sĩ
Trương Diệp là nhà thơ thuộc “thế hệ mới” nổi tiếng trên thi đàn Trung
Quốc từ đầu những năm 90 của thế kỷ XX. Chị đã nhiều lần đoạt giải
thưởng thơ của Thượng Hải và toàn quốc. Tác phẩm của chị có mặt trong
nhiều tuyển tập thơ, có tên trong từ điển văn học, được dịch ra tiếng
Anh, tiếng Pháp… trên tạp chí văn học Trung Quốc và có thơ in ở Đức, Mỹ,
Rumani,v.v… Đài truyền hình trung ương và đài truyền hình Quốc tế Trung
Quốc đã có những chương trình giới thiệu Trương Diệp với tiêu đề “Cô ấy
là một nhà thơ – cô ấy là một người đàn bà”.
Trương
Diệp chuyên viết về đề tài tình yêu, thân phận, luôn chia sẻ và bênh
vực phái yếu với một giọng thơ đầy táo bạo, ma mị và quyến rũ. Chị đã
cho xuất bản các tập thơ: Tình yêu của nhà thơ, Thế giới sắc màu, Vương miện xanh… Chị vào Đại học Phúc Đán (Thượng Hải) năm 1978, và hiện là giảng sư khoa văn của trường Đại học nổi tiếng này.
Năm
1997, tôi may mắn đươc gặp gỡ và nghe Trương Diệp đọc thơ tại cuộc hội
ngộ ở Hội Nhà văn Thượng Hải. Giọng đọc thơ của chị thật da diết và
quyến rũ khiến người nghe không thể không vỗ tay tán thưởng. Thơ chị táo
bạo, giàu ma lực và biến ảo, được các nhà văn Thượng Hải kính nể nên
lời. Tôi được chị tặng tập thơ mới nhất (Vương miện xanh), mang về nước
trao cho giáo sư Trần Đình Sử. Giáo sư rất thú vị, liền cùng tôi dịch
một số bài giới thiệu cùng bạn đọc. Dưới đây là một số bài thơ trích
dịch từ tập thơ nói trên.
ĐOÁ HỒNG BỐC CHÁY
Họ muốn trả thù một đoá hồng
Một linh hồn bị thương đang cuộn lại
Trong bóng đêm những ngọn giáo điên cuồng
Giữa ớn lạnh cô đơn
Nàng tự gỡ những cánh hoa đốt cháy
đốt cả tên mình vùi sâu trong lửa ấy
trước thế lực đàn ông
trước những lời vu cáo
không yếu mềm không siêu thoát thành mây
Họ dồn nàng bằng điên cuồng ngọn giáo
Bằng chiến hạm đàn ông thô tục và cường bạo
Nhưng nàng lệ rơi trong lửa cháy nở cười
Tay cầm kiếm sắc
Mang phẫn nộ loài hồng
Trào lên dàn hợp xướng thiêu đốt
“Hỡi Chúa của tôi – Hêphaixtot
người hãy cho tôi cái khiên của Asin
trước những ngọn giáo đàn ông tẩm đầy chất độc!”…
12.1990
TIẾNG KHÓC
Trong đêm tôi nghe tiếng đàn bà khóc gào thê thảm
Ngỡ như bãi cỏ ngoài cửa sổ kia đã ướt đẫm sương rơi
Bao nhiêu đàn bà đang bị căng ra như ánh trăng trên mặt đất
Nỗi nhục đàn bà là nỗi nhục của tôi
Đêm đang trôi, mộng đang trôi và không khí đang trôi
từng gương mặt trắng trong bị vò nhàu cũng đang trôi trong nước
ôi những mảnh băng, những mảnh băng mỏng tang
khẽ chạm vào là nát
đã bị nhấn chìm bởi chúa tể cuồng dâm…
XIỀNG XÍCH CỦA TÌNH YÊU
Em đã bị anh bắt làm tù binh
và anh không quên tặng em một bộ xiềng tuyệt mỹ
nếu như em yêu anh và mãi mãi an bài tình yêu ấy
em chấp nhận xích xiềng
cái xích xiềng yếu mềm, cái xích xiềng cứng rắn
được đúc bằng những khổ đau và phiền muộn của anh
chạm vào nó – chạm vào tình anh nóng bỏng
chạm vào nó – chạm âu lo hốt hoảng
biển và bờ và em đứng lặng im
đường viền xanh sao giống bộ dây xiềng…
Em càng tỏ ra đẹp hơn trong mắt anh
càng thấy mình ngu xuẩn
những làn sóng tự do trong máu em
lẽ nào vẫn chưa an phận
và đôi vú như núi đồi phấp phỏng
vẫn ôm những ước mơ cao nhọn vươn lên?
em nhìn thấy bộ xiềng
từng mắt xích giống hệt như cái mõm
sủa vang…
Nếu như anh yêu em
hãy chà nát tình em và nhận chìm đáy biển
đừng chờ em dãy dụa gào kêu…
1989
ĐỘC BẠCH
(Em ơi, đây là chị
sau khi em đi rồi, chị cứ nhìn mãi bóng lưng xa dần của em)
Ngỡ chẳng khó khăn gì lại khó khăn làm sao
Chị với em mà chẳng nói được nào
Khi em trong mắt tôi sáng lên từng giây khắc
Máu trong tôi trào lên. Và nghẹn tắc
Sức mạnh âm thầm nào níu giữ tận tim gan
Tôi không còn cách chi để thổ lộ cùng em
điều thầm kín người đàn bà đơn độc
khi em tìm núi cao, núi cao thành đáy vực
Lẽ nào tôi lại nói với em
Về đời tôi những ngày viết thơ tình
Từng trang, từng trang, từng trang ấy
Như lúa mạch xếp dày từng bông mẩy
Nặng trĩu mừng vui bỗng rũ xuống cúi đầu
Trước lưỡi hái lạnh lùng sắc ngọt
Cho đến nay tôi vẫn còn sợ sệt
Khi đi qua sân lúa mạch đang phơi…
Nếu như em là chiếc gối của tôi
đêm đêm em nhìn thấy
một người đàn ông đi vào tôi giấc mộng
cương nghị và ung dung
thanh cao và nồng cháy
em sẽ đoán thế nào về gấc mộng ấy?
So với biển lớn giống như biển lớn
So núi sâu càng gống núi sâu
Khi nổi loạn chẳng dấu che cái chết
Khi muốn yên lửa chẳng thể đốt bùng
Nỗi cô độc đa chiều số một
Là cô độc của tôi
Và có lẽ tôi đau khổ hơn em. Và có lẽ
Tôi vui sướng hơn em!…
11.1987
CHO
Anh dẫn em vào miền yên lặng
miền đất nước u trầm thanh vắng
đá dựng vách bao vây biển lớn cát vàng
yên tĩnh nào đẹp như chốn này chăng
anh thổ lộ tình yêu lời dạt dào biển tối
em muốn mãi thế này lặng lẽ dựa vào anh…
Bỗng giống đoá hoa chống lại ngọn cuồng phong đang ép dần nó lại
em dữ dằn xô đẩy anh ra
một chút lặng im, anh chợt đau khổ nói:
“trước tình yêu, thiên nhiên đẹp biến mất”
em nghe nhói trong tim và ôm anh âu yếm:
“anh thân yêu, hãy tha thứ, đừng buồn
anh chỉ nói anh cần
em sẽ cho anh…”
ĐÊM ĐI QUA MỘT THÀNH PHỐ
Tiếng còi tàu vọng về đây đã thành ngọn gió
ngọn gió quá nhẹ nhàng không chạm vào ai
chỉ hoa cỏ nhận ra và cúi đầu run rẩy
đêm nay tôi là ngọn gió thở dài…
12.1990
MÀU ĐÊM MỆT MỎI
Màu đêm tựa cửa toa xe
mèo già tựa bếp nhớ về chuyện xưa
sao băng ánh mắt tình cờ
trời đêm phản chiếu giấc mơ yên bình
1988
SÔNG LÚ
Trái tim tôi bỗng quên hết bi thương
trong giây phút kinh hoàng thấm nước dòng sông Lú
chân tê dại hệt như từ vạn kỷ
dẫm lên hư không
dẫu dưới chân đầy lá nhọn
nơi dòng sông cõi âm bên trắng bên đen gió thổi lật điên cuồng.
Trong nước sông, một người rắn tía vàng xanh đang hát
“tiếng ca ta là ête hoà tan vào nước
người ơi, người phải uống nước sông này
ở đây thấp hèn dâm ô hủ bại ngập đầy
không lý tưởng không niềm tin không mộng ảo
giả dối nhất ở đây chính là lãng mạn
hãy để nước sông này tràn ngập linh hồn ngươi
để linh hồn mãi mãi chẳng buồn vui
người ơi, người phải uống nước dòng sông Lú
có dòng nước uống vào cho dịu cổ
có dòng nước uống vào vì không thể chối từ
hãy uống đi, uống đi
tiếng ca ta là ête ngạt ngào đang hoà tan vào nước…”
Tiếng ca dẫn đoàn người mơ màng bước
ba nghìn đôi tay cùng vốc nước dòng sông
và người rắn mỉm cười nham hiểm, biến mất tăm!
“Hỡi kẻ thù, không được quên quá khứ”
tiếng gào lên tuyệt vọng giữa sóng trào
ôi người tình của ta, tiếng người tha thiết quá
xuyên qua cõi âm u
men theo dây leo, bò vào tai ta quấn quýt
ta nghe rõ từng lời: “Vui, không được quên tôi!”
Chọc ngón tay vào cổ họng khó khăn sao
một chuỗi dài nôn oẹ
sương mù liếm mắt tôi, núi xa chừng chắn lối
và nước sông như bình lặng vỗ về
chạy qua mắt cá chân tôi
chạy qua giấc ngủ ba nghìn người
những hồn quỉ đã mất đi trí nhớ
tôi đột nhiên cười điên cuồng
nghe hồi vọng tiếng cười chìm dần vào cõi chết…
CẢM GIÁC VỀ CÁI CHẾT
Hải triều rút hết
bãi cát vùi chôn ký ức và dục vọng
trên bàn, hòn bi ve mệt mỏi đã ngừng lăn
một mũi tên bắn trúng bia run rẩy rồi khựng lại
“trúng điểm đen rồi!” – nó kêu lên.
Đi đến tận cùng nhân loại rồi sẽ có một lần
thấm trộn vào máu tôi mùi vị và âm thanh cái chết
phọt ra từ kẽ xương
nuốt chửng lời tôi đang bò ra cuống họng
đau đớn ấy không có trong tưởng tượng
lạnh buốt toàn thân hoá thành một chiếc lông
nhón gót nhẹ nhàng bay
giã từ mặt đất
khoảnh khắc ấy phải chăng là thăng hoa, phải chăng là giải thoát?
trong hào quang dịu dàng của cái chết
tôi thả mình cho tử thần
có quắc mắt dữ dằn và vòng tay quái đản
và vô tri trong thế giới lạ xa…
Một màn sương lập loè đẩy chúng tôi bước về phía trước
ba nghìn đoá mẫu đơn trắng đồng thanh ca lên lời chúc phúc
âm nhạc đầy hương thơm lôi hút chúng tôi
từ những miệng cười
từ nhuỵ hoa khói dâng
phả vào linh hồn quyến rũ
cuộc lãng du hỗn độn mịt mờ bỗng nhẹ nhàng trật tự
và ba nghìn linh hồn cùng đi như được mạ lên một lớp sướng vui…
(Trích bài thơ dài QUỈ NAM)
NGUYỄN TRỌNG TẠO và TRẦN ĐÌNH SỬ dịch
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét