26 bài Phê Bình & Tiểu Luận của Đỗ Ngọc Thạch (vannghechunhat.net)
Hải Thượng Lãn Ông thượng kinh ký sự - Đỗ Ngọc Thạch
Hải Thượng Lãn Ông (“Ông già lười Hải Thượng”) là biệt hiệu của danh y Lê Hữu Trác
(1720,1724? – 1791). Quê cha ở thôn Văn Xá, làng Liêu Xá, huyện Đường
Hào, phủ Thượng Hồng, tỉnh Hải Dương (nay là xã Hoàng Hữu Nam, huyện Yên
Mỹ, tỉnh Hưng Yên). Cuộc đời Lê Hữu Trác phần nhiều gắn bó với ở quê
mẹ thôn Bầu Thượng, xã Tình Diệm, huyện Hương Sơn, phủ Đức Quang, trấn
Nghệ An (nay là xã Sơn Quang, huyện Hương Sơn, tỉnh Hà Tĩnh), từ năm 26
tuổi đến lúc mất. Cha là Lê Hữu Mưu (*), mẹ là bà Bùi Thị Thưởng.
Suy nghĩ về đề tài trong sáng tác văn học
Lâu nay, trong công tác nghiên cứu, phê bình văn học, chúng ta thường phân chia các tác phẩm văn học theo từng diện đề tài : Đề tài lao động, đề tài chiến tranh, đề tài cách mạng, đề tài lịch sử, v.v…Trong các diện đề tài lớn đó lại được phân chia ra thành nhiều đề tài phạm vi hẹp hơn.
Vũ Trọng Phụng - Tài hoa bạc mệnh
Nguyễn Nhược Pháp - Cô gái chùa Hương sống mãi tuổi 15
Nguyễn Du và trăng
Trong
Thơ chữ Hán của Nguyễn Du có bài Ký Huyền Hư tử (Gửi Huyền Hư tử) rất
đáng chú ý. Lâu nay người ta vẫn cho rằng Huyền Hư Tử là tên hiệu một
người bạn của Nguyễn Du, không rõ tên thật là gì.Nguyễn Khuyến - Mơ màng thế cuộc cũng cầm bằng
Nguyễn
Khuyến (*) là nhà thơ quen thuộc của đông đảo công chúng văn học trước
hết bởi tài học với ba lần đỗ đại khoa, chính vì thế mà người ta gọi
ông bằng tên làng Yên Đổ cùng với chiến tích thi cử: Tam Nguyên Yên Đổ.
Sự vinh danh đó rất xứng đảng bởi thơ Nguyễn Khuyến có một Tình quê vô
bờ bến và có một chùm ba bài thơ viết về quê hương vào loại kiệt tác
mà mỗi khi nói đến ông người ta đều thấy lời thơ như đang ngân lên giữa
trời thu xanh ngắt mấy tầng cao:Thi trung hữu nguyệt
Lý
Bạch (*) là nhà thơ lớn thời Đường, là một ngôi sao sáng chói trên
thi đàn Trung Quốc từ thời nhà Đường đến nay. Người ta thường gọi ông
là Thi Tiên (Trích Tiên Lý Bạch). Đọc lại Bích Khê
Sáng
tác thời kỳ đầu (từ 1931 đến 1936) của Bích Khê (1) là thơ Đường luật
và thể thơ hát nói - phần lời cho ca trù, đăng trên các báo Tiếng
Dân, Tiểu thuyết thứ Năm, Người mới...Nguyễn Trãi - Bui một tấc lòng ưu ái cũ
Nhớ Long Thành xưa
Năm
1802, Nguyễn Ánh lên ngôi, lấy hiệu Gia Long và định đô ở Huế. Từ đó,
Thăng Long mất địa vị đầu não của đất nước về chính trị và văn hóa. Và
Cố đô đất Bắc trở nên hoang tàn!...Các bài khác...
Thi pháp học - Lịch sử và vấn đề
Từ
giữa Thế kỷ 20, công việc nghiên cứu, lý luận, phê bình văn học theo
tinh thần Thi pháp học là xu hướng chung trên phạm vi toàn thế giới. Ở
Việt Nam, với chủ trương hòa nhập thế giới, từ sau cao trào Đổi mới
1986, đến nay chúng ta đã có nhiều điều kiện tốt để thực hiện điều này.Sân khấu Tuồng - nguồn gốc và quá trình phát triển
Bạch vân cư sĩ Trạng Trình
Ta dại ta tìm nơi vắng vẻNgười khôn người tới chốn lao xao.
(Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm)
Đọc lại Bóng Chữ của Lê Đạt
Cuộc
đời và Thơ Lê Đạt (1) có thể chia làm ba chặng: chặng một trước “vụ
Nhân văn-Giai phẩm”, từ 1955 đến 1958; chặng hai tính từ lúc “gặp nạn”
cho đến lúc được “xóa tội” là 30 năm (1958-1988); chặng ba là lúc cuối
đời, được tự do hoàn toàn, là 20 năm (1988-2008).Quan Niệm về Phê bình văn học của R.Barthes - Đỗ Ngọc Thạch
“Phê
bình văn học là gì?” - đó là một câu hỏi tưởng như đã có lời đáp và đã
quá cũ. Song, thực ra người ta vẫn luôn đi tìm lời đáp và luôn nảy
sinh những vấn đề mới mẻ. Vì thế, suy nghĩ về phê bình văn học để tìm
ra giải pháp tối ưu trong những cuộc bình giá tác phẩm văn học là điều
luôn luôn cần thiết.Đổi mới quyết liệt Nguyễn Minh Châu
- Chi tiết
- Chuyên mục: Đời sống văn nghệ
- Lượt xem: 755
Nhà văn phải đứng hai chân giữa mặt đất đầy hiểm họa, giữa thập loại chúng sinh (Nguyễn Minh Châu)Các bài khác...
Ngự sử văn đàn Phan Khôi
- Chi tiết
- Chuyên mục: Đời sống văn nghệ
- Lượt xem: 528
Phan
Khôi (1) là người mở đầu cho phong trào Thơ mới với bài thơ Tình già.
Phan Khôi là một nhà báo tài năng, một người tích cực vận dụng tư
tưởng duy lý phương Tây, phê phán mạnh mẽ thói hư tật xấu của quan
lại phong kiến và thực dân Pháp.Truyện ngắn - Đặc Trưng Thể Loại
- Chi tiết
- Chuyên mục: Đời sống văn nghệ
- Lượt xem: 820
Đặc
trưng của từng thể loại văn học và sự tác động qua lại, mối quan hệ
giữa các thể loại trong tiến trình phát triển của văn học là những
vấn đề cơ bản của lý luận văn học.Hồng Hà Nữ Sĩ - Hồng nhan Đa Truân
- Chi tiết
- Chuyên mục: Đời sống văn nghệ
- Lượt xem: 386
Khuê trung thiếu phụ bất tri sầu
Xuân nhật ngưng trang thượng thúy lâu
Hốt kiến mạch đầu dương liễu sắc
Hối giao phu tế mịch phong hầu.
Các bài khác...
Tản Đà - thi sĩ của hai thế kỷ
- Chi tiết
- Chuyên mục: Đời sống văn nghệ
- Lượt xem: 409
Thơ tặng vợ của Nhà thơ Nguyễn Duy
- Chi tiết
- Chuyên mục: Đời sống văn nghệ
- Lượt xem: 607
Trong
tập thơ VỀ (tập hợp những bài viết từ 1990 đến 1994) xuất bản cuối
năm 1994, nhà thơ Nguyễn Duy đã thể hiện rất rõ quan điểm mỹ học "Về
với cội nguồn" của thơ Nguyễn Duy:Ca trù - nơi gặp gỡ giai nhân, tài tử
Nhà thơ Tú Mỡ (*) có mấy câu thơ gieo toàn vần trắc nói về không khí Hát Cô đầu hồi đầu Thế kỷ 19 rất ấn tượng mà tôi thuộc ngay từ lần đọc đầu tiên, cách nay đã nửa thế kỷ:Lưu Quang Vũ "Sống mãi tuổi 17"
Phê bình văn học - một cơ chế đặc thù của văn hoá
Tất
cả những biểu hiện của hoạt động thẩm mỹ của con người mà chúng ta
quen nói nôm na là “đời sống văn hóa- văn nghệ” được bộ môn lý luận
văn hóa xác định trong một cấu trúc tổng thể theo một hệ thống với khái
niệm văn hóa nghệ thuật - là một hệ thống, một thể thống nhất khép kín. Xuân Sách và tập thơ "chân dung nhà văn" (2)
- Chi tiết
- Chuyên mục: Đời sống văn nghệ
- Lượt xem: 475
Ở
bài trước, tôi đã nói về sự hình thành cũng như sự ra đời của tập thơ
"Chân dung Nhà văn” của Xuân Sách (1) và sự giải mã chân dung (2)
của bốn nhà văn, nhà thơ là Hồ Phương, Võ Huy Tâm, Chính Hữu, Tố Hữu.Xuân Sách và tập thơ "chân dung nhà văn" (1)
- Chi tiết
- Chuyên mục: Đời sống văn nghệ
- Lượt xem: 481
Tập thơ Chân dung nhà văn
gồm 100 chân dung 100 nhà văn, nhà thơ được viết bằng thơ (đa phần là
thơ tứ tuyệt) của Xuân Sách (1) viết từ năm 1962 đến 1992 mới được
in thành sách, tính đến nay đã gần 20 năm tuổi.Vũ Đình Liên - Ông đồ vẫn ngồi đấy
- Chi tiết
- Chuyên mục: Đời sống văn nghệ
- Lượt xem: 425
Vũ
Đình Liên (1913 -1996): là một nhà thơ, nhà giáo, được phong tặng danh
hiệu Nhà giáo Nhân dân năm 1991.Ông sinh tại Hà Nội, quê gốc ở thôn
Châu Khê, xã Thúc Kháng, huyện Bình Giang, Hải Dương; đỗ tú tài trường
Bưởi năm 1932, ông từng dạy học ở các trường tư thục Thăng Long, Gia
Long, Trường nữ sinh Hoài Đức ; sau ông học thêm trường Luật.
Nguồn: vannghechunhat.net
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét