Tứ đại đồng đường - Đỗ Ngọc Thạch
Truyện Ngắn - Đỗ Ngọc Thạch - Tứ Đại Đồng Đường - Tứ Đại Đồng Đường
elib.quancoconline.com/ui/ viewcontent.aspx?g=46179 - Bộ nhớ cache
Tứ Đại Đồng Đường
1.
Ông
Hoàng Như Hổ vốn tên là Hoàng Nông Dần, do ông sinh năm Canh Dần (1950)
nên cha ông lấy chữ Canh Dần đặt tên, chữ Canh được đổi thành chữ Nông
cho sát hợp với gia thế nhà ông cha truyền con nối đều làm nghề Nông và
sống ở Nông thôn. Nhưng sau này được đi học, ông đổi thành Như Hổ, nghe
có vẻ mạnh mẽ, dữ dội hơn, bạn bè sẽ nể sợ hơn…Và dường như cái tên Như
Hổ đã giúp ông tiến rất nhanh trên con đường hoạn lộ. Ông không phải
loại học giỏi nhưng từ cấp Một đã luôn làm lớp trưởng, chưa hết trung
học đã được kết nạp vào Đảng. Ở thế hệ tuổi ông, thường là hết bậc học
trung học vào những năm cuộc chiến tranh chống Mỹ cứu
nước ở vào thời kỳ ác liệt , đó là cuối những năm 1960, như ông là vào
năm 1968, năm Mậu Thân ác liệt nổi tiếng với cuộc Tổng tiến công Mậu
Thân đầy hy sinh. Bạn bè ông ra trận gần hết và hi sinh cũng rất nhiều
nhưng “cái số” của ông lại chẳng dính dáng gì đến chiến trận, bởi bố ông
đã nghe theo ông thầy Tướng số mà hướng cho ông vào học trường Đại học
Nông nghiệp, bởi nghe nói trường này được miễn gọi nghĩa vụ quân sự, bởi
Nông nghiệp ở xứ ta từ ngàn năm nay đã là một “chiến trường” gian khổ
rồi! Lúc đó, người ta còn dán những câu khẩu hiệu như sau ở khắp nơi:” Ruộng rẫy là chiến trường / Cuốc cày và vũ khí / Nhà nông là chiến sĩ / hậu phương thi đua với tiền phương” Nghĩ cho kỹ thì điều này rất đúng, không thể chỉ lo đánh trận mà còn phải lo sản xuất, bởi “ Ăn no đánh thắng ”
là chân lý muôn thuở!...Vì thế, những năm chiến tranh ác liệt ở đâu ông
không cần biết bởi trường Nông nghiệp của ông (cũng như nhiều trường
Đại học khác của ta lúc đó) đã sơ tán đến một vùng quê yên tĩnh và an
toàn, chỉ lo việc học mà thôi. Tốt nghiệp Đại học, cái lý lịch Đỏ của
Ông hơn hẳn cái “Bằng Đỏ” bởi có “Bằng Đỏ” mà lếu láo, ngang ngạnh thì
cũng là “đồ bỏ”! Ông Như Hổ đứng đầu bảng danh sách “ Vừa Hồng vừa Chuyên ”
và được đi học chuyển tiếp Nghiên cứu sinh ở nước ngoài thêm bốn năm.
Lúc ông có cái bằng Phó Tiến Sĩ (tương đương Tiến sĩ bây giờ) trở về
nước thì cũng vừa mới kết thúc chiến tranh (1976), có thể nói loại cán
bộ như ông lúc này là Số Một!...
Cứ
cái đà thuận lợi, chiếm thế thượng phong đó, Ông Như Hổ khởi nghiệp
“Canh Nông” của mình từ Trưởng Phòng Nông nghiệp rồi lên Phó Giám đốc,
Giám đốc Sở Nông nghiệp, rồi Phó chủ tịch Tỉnh đặc trách Nông nghiệp như
diều gặp gió. Nếu như không có vụ tai nạn giao thông (xe của ông chỉ
lao xuống ruộng, chứ không phải lao xuống vực thẳm từ trên đỉnh đèo như
người ta!) khiến ông gãy cả hai chân thì có lẽ ông đã lên tới Bộ trưởng
Nông nghiệp và phát triển Nông thôn từ lâu, có khi trước cả ông Cao Đức
Phát! Cuộc dời cũng như sự nghiệp “Canh Nông” của ông Hoàng Như Hổ có
thể triển khai thành một cuốn tiểu thuyết bộ ba về vấn đề “Tam Nông”
đang rất Hot hiện nay, song tác giả chưa thể “Chắp bút” mà chỉ xin cống
hiến cho bạn đọc vài nét phác thảo về chân dung ông trong một bức tranh
lớn về “Đại gia đình” của ông ở cái truyện ngắn “Tứ đại đồng đường” này.
Gọi là “Tứ đại đồng đường” có nghĩa là trong truyện này sẽ có 4 thế hệ
cùng chung sống: 1/ Ông Hoàng Nông Gia, cha đẻ của ông Hoàng Như Hổ,
sinh năm 1926, cũng tuổi Dần, nhà Nông chính hiệu; 2/ Ông Hoàng Như Hổ,
nhân vật chính như đã có vài nét giới thiệu và một người em gái muộn
chồng, muốn “Tu tại gia”; 3/ Hoàng Phục Hổ, con ông Như Hổ, sinh năm
1974, cũng tuổi Hổ, cũng là “Nhà Nông” (Kỹ sư Nông
nghiêp) và ba người em gái; 4/ Hoàng Phục Hổ Con, con ông Phục Hổ, sinh
năm 1998, cũng tuổi Hổ, đang học Tiểu học, cũng có 2 em gái…
2.
…Hoàng Như Hổ bị tai nạn gãy chân vào năm 2005, tức ông mới 55 tuổi, cái tuổi đang sung sức , đang ở vào “đỉnh cao”của “Quan
nghiệp”. Khi hay tin ông bị gãy chân, đám đệ tử tiếc hùi hụi vì mất chỗ
bấu víu, còn kẻ tình địch (khá đông) thì sướng run như trúng số độc
đắc, họ tụ tập ăn mừng ba ngày liền to như lễ kỷ niệm Đại thắng Mùa xuân
l975! Tuy vậy, ông Hoàng Nông Gia lại rất vui, ông cũng mở đại tiệc ăn
mừng, ông nói: “Về nghỉ lúc này là vừa đẹp, nắm chắc hai chữ bình an,
chứ nếu còn ở lại chốn Quan trường, nó không chỉ mất hai chân mà mất
mạng như chơi!...Tôi cũng sắp 80 tuổi rồi, nó cũng phải về chăm sóc cha
già làm tròn chữ Hiếu chứ, từ ngày nó đi làm quan có ngó ngàng gì tới bố
nó đâu!” Quả vậy, từ khi ngồi trên chiếc xe lăn chậm rãi nhìn ngắm cơ
ngơi là khu nhà rộng hơn 500 mét vuông, ông Hoàng Như Hổ mới được thong
thả tận hưởng cái cảnh sống sung túc nơi nhà cao cửa rộng, con đàn cháu
đống, chẳng bõ cho tuổi ấu thơ của ông phải sống trong cái lều tranh
xiêu vẹo. chỉ một trận mưa thường cũng đổ sập!... Một ngày kia, ông Hoàng Như Hổ họp gia đình, nói: “Nhà ta đông người, ông đã già yếu, ta lại bị tàn tật, vì vậy cần phải có một Osin, tức người giúp việc!” Bà vợ ông Như Hổ nói ngay: “Khỏi phải mướn Osin, đàn bà con gái nhà ta nhiều, ngồi không làm gì? Thuê Osin là “nuôi ong tay áo”, không được!” Bà vợ ông Hoàng Nông Gia (đã ngoài 60 tuổi) tiếp lời: “Đúng đấy, không cần phải thuê Osin, tôi còn khỏe chán, việc chăm sóc chồng và ông con què chân tôi đảm nhận hết, không cần ai mó tay vào! Đó cũng là niềm vui lúc tuổi già của tôi!” Cô vợ Hoàng Phục Hổ, người mẹ của ba đứa con còn nhỏ nói tiếp ngay: “Con mình không thể giao cho người khác chăm sóc được!...Vừa rồi con lên Mạng, thấy có rất nhiều vụ án Oshin lấy trộm tài sản của chủ nhà, khi bị người nhà phát hiện còn giết luôn !...Ôi, bọn Osin thật tham lam và tàn bạo!” … Chờ cho mọi người nói hết, ông Hoàng Như Hổ mới thong thả nói: “Mọi người nói sai cả rồi! Thứ nhất, người nhà ta cần có thời gian rảnh rỗi để làm việc khác, đích đáng hơn, chẳng hạn như làm thơ, viết văn… Tôi thấy nhà ta ai cũng có năng khiếu văn học bẩm sinh, vậy mà chưa biết phát huy, thật là uổng phí! Thứ hai, Osin cũng có người tốt, người xấu, không thể vơ đũa cả nắm như thế! Và tôi không tin là đại gia đình chúng ta lại không kiểm soát nổi một cô gái Osin bé nhỏ! Thứ ba, những lời tôi nói, đã từng thuyết phục cả tỉnh, cả hàng trăm ngàn người, nay chẳng lẽ lại bị phản đối dữ dội như thế! Tôi kêu mọi người họp gia đình là để quán triệt thôi, chứ đã thành “Nghị quyết” rồi!” Khi nói đến hai chữ “Nghị quyết”, vẻ mặt ông Như Hổ lạnh tanh không khác gì ông Bao Công xử án, khiến mọi người im re!...Chàng Kỹ sư Canh nông Hoàng Phục Hổ lập tức phá tan sự im lặng của buổi họp gia đình: “Chí lý! Cha nói rất chuẩn, không thể tìm thấy một khe hở!... Con hiện đang khởi thảo cuốn tiểu thuyết về vấn đề “Tam nông”, một vấn đề rất Hot hiện nay, mà công việc ở Trung tâm cây giống cũng bù đầu, vì vậy rất cần một thư ký về vi tính! Vì vậy con đề nghị thuê cho con một thư ký vi tính, hết việc của con thì có thể làm gia sư vi tính cho cả nhà!”.Phục Hổ vừa dứt lời thì ông Như Hổ nói ngay: “Duyệt! Nhân tiện thuê thêm một gia sư tiếng Anh luôn, phải phổ cập tiếng Anh cho cả nhà ta!”…Buổi họp gia đình kết thúc với quyết định mướn một Osin và 2 gia sư, việc này được giao cho chàng Kỹ sư Canh nông lo liệu. Chàng Kỹ sư Canh nông lập tức “lên Mạng” và chỉ sau 2 ngày “phỏng vấn” đã chọn được một Osin và hai gia sư ưng ý và điều bất ngờ là cả ba người này đều có diện mạo như sao điện ảnh, chiều cao và số đo ba vòng thì đều như là siêu người mẫu chân dài : cao 1,77 mét, số đo ba vòng là 91, 62, 93!...
3.
Nhân
vật Osin có lai lịch khá ấn tượng: là sinh viên năm cuối của một trường
đại học, đã từng lọt vào Top 10 của cuộc thi Hoa hậu Áo dài và Hoa hậu
Đồng quê, song lại bị thụ án 5 năm tù giam vì liên quan đến cái chết của
một Đại gia. Mãn hạn tù, cô gái xinh đẹp nhưng có số phận hẩm hiu này
đành đến Trung tâm giới thiệu việc làm và đã lọt vào “mắt xanh” của
chàng Kỹ sư Canh nông, và chính thức trở thành Osin của nhà họ Hoàng
“tuổi Hổ”! Do thời gian ở tù được dạy đủ các công việc thuộc về “Nữ công
gia chánh” cho nên cô gái Osin nhanh chóng nhập vai và nhập vai khá
xuất sắc khiến cho tất cả mọi người trong đại gia đình họ Hoàng đều
không tiếc lời khen ngợi, nhất là ông Hoàng Nông Gia! Vốn là một nông
dân “điển hình” (thời Cải cách Ruộng đất xếp vào thành phần “Bần cố
nông”), nghèo “rớt mồng tơi”, ăn chưa đủ no, áo chưa đủ mặc chứ đừng nói
đến chuyện hưởng lạc này nọ, cho nên giờ được chăm sóc , hầu hạ từ A
đến Z làm sao không khỏi choáng ngợp trước cuộc sống “Thần tiên” này!
Ông già gần 80 phút chốc như là “cải lão hoàn đồng”, cứ như là uống
thuốc tiên của Thái Thượng Lão Quân vậy!...
Còn
hai nhân vật Gia sư Vi tính và Tiếng Anh thì còn tinh khôi màu áo trắng
học trò: đều là sinh viên năm thứ nhất Khoa Công nghệ Thông tin của một
trường Đại học, tuy là sinh viên Năm thứ nhất nhưng đã thành thạo Vi
tính như một chuyên gia và nói tiếng Anh như gió, vì nhà nghèo nên phải
đi làm thêm, và đã đi làm ở vài nơi nhưng bị “quấy rối tình dục” dữ quá
nên chưa thể “an cư lạc nghiệp” gia sư! Nay đến nhà ông họ Hoàng này,
thấy “lý lịch thuần nông” và có người đã là cán bộ lãnh đạo cấp tỉnh,
hai cô gia sư (cũng có gốc gác nông dân) quyết định “thả neo”, tính sẽ
làm ăn lâu dài! Với quyết tâm nhập cuộc của hai cô gia sư, trình độ Vi
tính và tiếng Anh của cái nhà “Tứ đại đồng đường” họ Hoàng này thay đổi
từng ngày! Chỉ sau một tháng có hai cô gia sư, mọi giao tiếp thông
thường trong nhà đã không còn dùng tiếng Việt nữa , đặc biệt là với
chàng Kỹ sư Canh nông và ông Bố ngồi xe lăn, vốn đã biết chút đỉnh tiếng
Anh, giờ việc nâng cao thật dễ dàng khi hai học trò lúc nào cũng muốn
nói chuyện với cô giáo!...
4.
Ngày
lễ đại thọ ông Hoàng Nông Giang tròn 80 tuổi rồi cũng đến. Đó là một
ngày đầu Mùa Thu năm 2006, trời cao xanh lồng lộng, từng đám mây trắng
với đủ hình thù kỳ ảo lững thững bay về như muốn đem đến cho vạn vật
những điều tốt lành!... Khu nhà họ Hoàng được trang trí lộng lẫy, khách khứa tấp nập, bàn tiệc bày la liệt ngoài sân dưới dàn hoa Thiên lý với đủ sơn hào, hải vị… Khi bữa tiệc đã tới đỉnh điểm, có người hỏi chàng Kỹ sư Canh Nông Hoàng Phục Hổ: “Sao vào tiệc đã lâu mà gia chủ chưa ai phát biểu gì là sao?” Trả lời: “Chuyện này do cha tôi quyết! Chắc ông muốn mọi người cứ tự nhiên vui vẻ rồi nói chuyện cũng nên? Với lại đến đây là để “ăn mừng” chứ còn làm gì nữa!” Người kia lại đến hỏi ông Hoàng Như Hổ: “Sao gia chủ không có vài lời với thực khách cho thêm phần không khí?” Trả lời: “Hôm nay là mừng ngày sinh của ông Cụ, phải để ông Cụ khai khẩu chứ!” Người kia đến bên ông Hoàng Nông Gia, cụng ly chúc mừng thì ông Hoàng Nông Gia nói liên hồi những từ sau: “Đẹp trên từng xăng-ti-mét!...Đẹp trên từng…Xăng…ti…mét!...Đẹp…trên…từng xăng…ti…mét!...” Người kia không hiểu ông cụ nói gì, hỏi một người bên cạnh thì người này nói: “Đó là câu nói dành cho những siêu người mẫu chân dài! Báo chí thường tán dương những siêu người mẫu chân dài là trên cơ thể họ, chỗ nào cũng tuyệt đẹp, đẹp trên từng xăng-ti-mét da thịt!”…Người kia vừa chợt hiểu ra thì bỗng một tràng pháo nổ đinh tai nhức óc! (Gia chủ bất chấp lệnh cấm đốt pháo có từ lâu của Nhà nước!). Dứt tràng pháo là tiếng nói dõng dạc, trầm hùng của chàng Kỹ sư Canh Nông: “Thưa quý vị quan khách, anh em bằng hữu thân mến! Hôm nay là ngày mừng thọ ông chúng tôi và cùng vì ông rất cưng chiều cậu chắt Hoàng Phục Hổ Con tuy mới 8 tuổi mà có tài năng xuất chúng, sẽ là Nhà thiết kế Thời trang nổi tiếng trong tương lai gần, nên cũng là ngày ra mắt Công Ty Thời Trang Tứ Hổ, do cậu Hoàng Phục Hổ Con làm Giám đốc, và ba siêu người mẫu chân dài làm Phó Giám đốc!” Tiếng vỗ tay rào rào…Chàng Kỹ sư Canh nông tính ngồi xuống thì cô Thư ký Vi tính giật vạt áo, nói: “Sao chàng không nói tiếp việc hệ trọng thứ ba đi? Đã hứa là sẽ nói “Ba trong Một” cơ mà?” Chàng kỹ sư Canh nông lúng túng không biết nói sao thì chiếc xe lăn của ông Hoàng Như Hổ cặp tới, ông nói nhỏ nhưng rõ ràng: “Chuyện ấy là chuyện “hậu cung” không thể công bố nơi bàn dân thiên hạ được!” Nghe nói vậy, chàng Kỹ sư Canh nông yên tâm ngồi xuống rót rượu, còn cô Thư ký Vi tính thì ngúng nguẩy bỏ đi, mồm lẩm bẩm: “Có gan ăn cắp mà không có gan chịu đòn, đúng là một bọn thỏ đế!”…
5.
Khi
tiệc rượu đã tàn, khách khứa đã lục tục ra về gần hết, tôi – người viết
cái truyện ngắn này – mới có thể lại chào ông Hoàng Như Hổ để ra về.
Vừa thấy tôi, Như Hổ nói ngay: “Ấy, ông chưa thể về được, phải tham dự
“Hậu tiệc” với tôi chứ! Hôm nay sẽ có “độc chiêu” ông không thể ngờ tới
đâu!” (Tôi quen và thân với Như Hổ do thời còn làm báo có viết loạt bài
về thành tích “Xóa đói giảm nghèo” của tỉnh do Như Hổ trực tiếp chỉ đạo,
và sau mới biết thì ra hồi còn học phổ thông, tôi và Như Hổ cùng học
một trường, khi đó tôi học lớp Mười, còn Như Hổ học lớp Tám, và đã từng
“đụng độ”: cô gái có đôi mắt bồ câu mà tôi nhắm lại cũng chính là người
đẹp học cùng lớp với Như Hổ và Như Hổ đang thầm yêu trộm nhớ!...) . Tôi
đành phải ở lại dự “Hậu tiệc”, còn cái gọi là “độc chiêu”
thường là do các mỹ nhân được Như Hổ thuê tới múa hát hầu rượu biểu
diễn (giống như vua chúa, quan lại thời xưa thường làm ở các tiệc
rượu)!...
Khi đã an tọa
trong buổi “Hậu tiệc”, tôi hỏi Như Hổ: “Ban nãy tôi có nghe loáng thoáng
nào là “Ba trong một”, rồi “Chuyện hậu cung”, là chuyện gì vậy?” Như Hổ
cười bảo: “À, đó là ba cô chân dài đòi tuyên bố chính thức mối quan hệ
với những người trong nhà Họ Hoàng này! Không nói chắc ông cũng đoán ra
thì nói luôn: Ông Cụ sẽ “nạp thiếp” cô gái Osin, tôi cũng “nạp thiếp” cô
gia sư tiếng Anh, còn thằng con Kỹ sư Canh nông của tôi sẽ “nạp thiếp”
cô gia sư Vi tính!” Tôi thoáng chút ngạc nhiên song lại nghĩ, chuyện gì
cũng có thể xảy ra, nên không bình luận gì, khiến Như Hổ thắc mắc, hỏi:
“Sao ông không nói gì? À, thôi, tôi biết rồi, ông đang nghĩ tới một cái
“cốt truyện”, có đúng không?” Lần đầu tiên có người đoán
trúng ý nghĩ của mình, tôi thừa nhận và nói: “Tôi đã tính viết một cái
truyện ngắn về ông mà chưa biết bắt đầu từ đâu?” Như Hổ cướp lời: “Sao
lại là truyện ngắn? Viết về tôi phải là thể loại tiểu thuyết mới nói hết
những gì cần nói! Tôi không phải là dân viết văn như các ông nhưng tôi
biết tiểu thuyết là thể loại Vua, như Bóng đá trong thể thao! Chính vì
thế đã từ lâu tôi muốn kiếm một người viết tiểu thuyết về tôi!” Tôi nói
ngay: “Ông chỉ có thể kiếm người viết Hồi ký! Cuộc đời ông cũng có thể
viết thành một cuốn Hồi ký hay đấy!” Như Hổ nói như đã suy nghĩ từ lâu:
“Thể loại Hồi ký vừa rồi lắm chuyện bê bối quá! Thực ra tôi đã tính tự
viết Hồi ký , nhưng viết được vài trang lại bỏ và cứ nghĩ thế nào cũng
sẽ có chuyện vì không thể không đụng chạm tới người nọ người kia!... Nay
gặp ông, tôi liền nghĩ sẽ “đặt hàng” ông viết một cuốn tiểu thuyết về
tôi! Nếu ông nhận lời tôi sẽ bao nuôi ông cho tới ngày cuối đời!” Tôi
chưa biết trả lời Như Hổ thế nào thì tới màn “độc chiêu” – đúng là “độc
chiêu” mà có lẽ phải xếp vào bảng “Cực độc” nên không thể viết ra đây
được!
6.
Ba
ngày sau, tôi nhận được điện thoại của Như Hổ hỏi đã quyết định chưa?
Nghĩ tới cảnh ăn ngủ khách sạn, đón rước như thượng khách khi đi viết
bài cho các Doanh nghiệp thời còn đi làm báo, tôi nhận lời ngay!...
Không vào hang cọp làm sao bắt được cọp con! Thực ra tôi chỉ có “vũ khí”
là cái câu nói “vong mạng” đó ! /.
Sài Gòn, 2008 – 2009
Xem thêm...
Con gái viên Đại Úy
1.“Tên
khai sinh của tôi là Cầm Tịnh . Họ Cầm là một họ lớn của người Thái Tây
Bắc, bỏ chữ Cầm tôi cũng tiếc lắm, nhưng tôi vẫn thích được gọi là
Thanh Tịnh hơn, bởi vì được mang tên nhà thơ là một vinh dự lớn không dễ
gì có được !” – đó là câu tự giới thiệu khi có ai đó hỏi : “ Nhà thơ
Thanh Tịnh là người xứ Huế sao ông lại nói giọng Bắc ?”
Trước hết phải xin lỗi nhà thơ Thanh Tịnh để xin được gọi nhân vật của truyện ngắn này là Thanh Tịnh vì anh ta không chịu gọi là Cầm Tịnh . Đi tới đâu , anh ta cũng thích được giới thiệu rằng “ Đây là nhà thơ Thanh Tịnh !”. Chắc rằng nhà thơ Thanh Tịnh cũng đồng ý vì anh ta thuộc hết những bài tấu của nhà thơ và có thể nói đó là một trong số không nhiều lắm những người truyền bá không mệt mỏi, không ngưng nghỉ cho thể tài này của nhà thơ !
Xin được nói sơ lược vài nét Lý lịch trích ngang của “nhà thơ Thanh Tịnh”. Là con của một gia đình người dân tộc (Thái) có công với cách mạng , Thanh Tịnh được vào học trường Thiếu sinh quân rồi tiếp theo là trường sĩ quan. Ra trường , với quân hàm Thiếu úy , lại có tài ăn nói (Thanh Tịnh không chỉ có tài thuộc hết thể độc tấu của nhà thơ xứ Huế Thanh Tịnh mà còn thuộc gần hết “Thơ Bút Tre” và những truyện cười dân gian, truyện “ Tiếu Lâm”…) nên Thanh Tịnh được quân lực xếp vào loại hạt giống của công tác tuyên truyền – văn nghệ. Từ trợ lý Trung đoàn , lên trợ lý Sư đoàn , rồi trợ lý Bộ Tư lệnh Binh Chủng, Quân Chủng… Không biết Thanh Tịnh sẽ lên cao tới đâu trên con đường “Binh nghiệp” nếu như đồ thị trường đời không bị trồi lên sụt xuống như là đồ thị hình Sin trong toán học : từ thiếu úy lên đại úy một mạch , rất nhanh, nhưng lên thiếu tá được một hồi lại tụt xuống đại úy , rồi lại lên thiếu tá, rồi lại tụt xuống đại úy, rồi lên thiếu tá lần thứ ba , lần này lên tiếp trung tá, nhưng được vài tháng lại xuống thiếu tá, rồi xuống nữa , tức đại úy ! Nói tóm lại Thanh Tịnh cứ lên , xuống trong khoảng từ đại úy đến trung tá như vậy không biết bao nhiêu lần trong suốt gần bốn chục năm của con đường “Binh nghiệp”. Tôi , người viết cái truyện này , gặp Thanh Tịnh khi anh ta đang là Trợ lý văn nghệ Trung đoàn, còn tôi là giáo viên văn hóa (dạy văn hóa hết trình độ phổ thông cho sĩ quan cấp úy).
Tôi là giáo viên văn hóa nên ngoài những đợt có lớp học, tôi không có việc gì phải làm thường xuyên,thường theo Thanh Tịnh cho vui và cố nhiên là cần “điếu đóm” là có tôi ngay. Tuy hơn tôi hai tuổi và quân hàm thì hơn hẳn mấy cấp nhưng Thanh Tịnh mày tao chí tớ rất bình đẳng và có chuyện gì “bí mật” cũng kể hết cho tôi, có “phi vụ” gì cũng rủ tôi đi cùng . Đó là vào cuối thập niên 1960 – khi mà cuộc chiến tranh chống Mỹ cứu nước ở cả hai miền Nam , Bắc đều rất ác liệt ! Với khẩu hiệu “Tiếng hát át tiếng bom”, công tác văn hóa – văn nghệ càng được coi trọng hơn bao giờ hết và vào những đợt Hội diễn văn nghệ từ cấp Trung đoàn trở lên vai trò, vị trí của Thanh Tịnh thật là đặc biệt , ở đâu cũng thấy nhắc đến Thanh Tịnh , các thủ trưởng luôn gọi điện hỏi thăm, động viên Thanh Tịnh luôn lập công đầu và không khó khăn gì để các thủ trưởng thăng cấp, lên sao cho Thanh Tịnh . Nhưng ,chữ ký còn chưa ráo mực thì Thanh Tịnh lại có “Phốt”, và thường là ký quyết định giáng cấp, hạ sao nhanh hơn thăng cấp, lên sao vì những lúc ấy không có hội diễn văn nghệ , trời lại quá nóng bức hoặc quá giá rét !
Thực ra , tôi đã biết Thanh Tịnh từ ngày mới nhập ngũ. Chúng tôi được tập trung huấn luyện tân binh ở một đại hội Ra-đa. Lúc đó Thanh Tịnh mới ra trường. là trợ lý văn hóa, văn nghệ, thông tin tuyên truyền của Bộ tư lệnh Binh chủng (Binh chủng Ra-đa là binh chủng mới được thành lập , có lẽ là binh chủng ra đời muộn nhất của quân đội NDVN). Thanh Tịnh (từ đây gọi tắt là TT ) đến nói chuyện thời sự và đọc thơ Bút Tre, diễn độc tấu rất có duyên, rất lành nghề. Người nghe hết vỗ tay rào rào lại cười nghiêng ngả. Tan cuộc, cóhơn mười cậu tân binh xúm quanh TT xin chép mấy bài thơ Bút Tre, vừa chép vừa cười như phao nổ. Cách đám tân binh vây quanh TT khoảng chục bước chân , có hai cô thôn nữ đang bá vai bá cổ nhau cười khúc khích, thi thoảng lại đùn đẩy nhau, đâm lưng nhau thùm thụp!...TT đã nhìn thấy hai cô thôn nũ , anh dơ tay ra hiệu “xì-tốp” và nói:
- Thôi đủ rồi! Của quý thì phải tiêu hóa từ từ kẻo bội thực thì khốn! Bây giờ tôi có một trò chơi rất hay. Các bạn nhìn thấy hai cô thôn nữ xinh đẹp kia không ?
Mọi người thoắt im lặng, ánh mắt đổ dồn vào hai cô gái. TT nháy mắt vẻ tinh quái, nói:
- Bây giờ chúng ta chơi trò đánh cá: trong năm phút, ai “cưa” đổ hai cô gái kia, một cũng được, thì mọi người phải nộp hết số tiền có trong túi !
Đám tân binh nhìn nhau rồi nhìn hai cô gái, ngần ngừ. TT chỉ chờ có vậy, nói:
- Tôi sẽ nhận nhiệm vụ “thợ cưa”, ai đánh cá xin dơ tay !
Tất ca đều dơ tay! TT nói cần một đồng đội hợp đồng tác chiến rồi tiện tay kéo tôi đi theo. Được bốn năm bước, TT bỏ tôi lại mà vọt lên, thoắt cái đã tới bên hai cô thôn nữ. Không biết anh ta nói gì mà một cô đi lại phía tôi. Cũng không biết anh ta nói gì mà cô kia đi cùng anh ta một đoạn rồi cả hai người mất hút sau hàng dâm bụt um tùm !...Còn cô gái đi lại phía tôi, đúng cách tôi khoảng hai bước chân, tay cứ vân vê tà áo, mắt cứ cụp xuống như là nhìn ngực mình! Tôi chỉ nói được một câu chào rồi cứ vuốt tóc, sờ tai mà không biết nói gì! …Tôi đang định hỏi tên cô gái thì giật mình khi thấy TT đã đứng nhìn đồng hồ rồi nói:”Đúng năm phút!” và nói với cô gái đang vân vê tà áo :”Lại đây, các anh tân binh muốn làm bạn với em đó! TT cầm tay cô gái kéo đi nhưng cô gái giật tay lại và vùng chạy, miệng gọi lớn “Na ơi!...” TT và tôi quay trở lại đám tân binh tuyên bố thắng cuộc. Mọi người hỏi bằng chứng thì TT lấy trong túi quần ra một cái “xi-líp” gí vào mũi từng người mà nói:”Mùi gái trinh thơm tho chưa !...”.Tất cả đám tân binh kinh ngạc tột độ !...
2. Hồi kháng chiến chống Pháp, rồi chống Mỹ, chuyện “luyến ái bất chính” bị coi là “tội lỗi” và thường bị trừng phạt khá nặng. Như TT là nhẹ, các thủ trưởng cấp trên còn nương tay vì dù sao anh ta có tài văn nghệ, người có tài thường có tật, tài và tật có thể bù trừ cho nhau. Việc “trị tội” TT chỉ xảy ra khi có cô gái nào đó kiện cáo, tố giác lại gặp đúng lúc vị thủ trưởng nào đó không ưa TT. Còn nếu xử tội “luyến ái bất chính” đối với TT một cách sòng phẳng theo số lần tái phạm thì có lẽ TT phải bị giáng xuống cấp bậc thấp nhất, tức binh nhì !...
Đến đây, chắc có bạn đọc sẽ cho là “nhiễu sự”, nhòm ngó vào chuyện “đời tư’ của người ta làm gì? Vâng, quả đúng là như vậy, tôi chẳng để ý đến những chuyện “chim chuột” của TT làm gì nếu như tôi không gặp cô con gái của TT. Đó là vào năm l994, tôi đang làm biên tập cho một tờ báo tuần của Bộ LĐ, TB-XH. Một hôm, tôi nhận được một bài viết về một vấn đề khá nhức nhối có nhan đề “Những đứa con không bố”. Mới đọc nhan đề, cứ nghĩ đó là những đứa trẻ mồ côi cha. Hai cuộc chiến tranh lâu dài và gian khổ, ác liệt chống Pháp rồi chống Mỹ đã cướp đi sinh mạng của rất nhiều người cha ở chiến trường. Trở lại bài báo, đọc xong mới té ngửa vì không phải viết về những đứa con có bố hi sinh ở chiến trường mà là những đứa con không biết bố mình là ai bởi vì từ khi đứa bé còn là thai nhi đến khi tồn tại trên cõi đời , người bố không hề xuất hiện ! Người mẹ của những đứa trẻ này có nhiều biểu hiện khác nhau : người thì giấu kín , tìm cho con một người bố hợp pháp bằng cách cưới chồng khi thai nhi mới một, hai tháng , người thì ở vậy nuôi con nhưng không hề nói bố đứa bé là ai, người thì tìm cho con một người bố dượng, vân vân ! Bài báo đặt vấn đề phải đi tìm người bố “mất tích” kia và phải trừng phạt bằng pháp luật ! Nhìn địa chỉ tác giả ở cuối bài viết tôi nghĩ đây là một cô bé sinh viên năm cuối khoa báo chí chắc chắn hiểu biết về sự đời chưa là bao, đây chắc là một bài tập về việc viết báo mà cô ta đã làm ở lớp học, thử gửi đến tờ báo có nội về những vấn đề xã hội này xem có đăng được không ? Nghĩ vậy nên tôi xếp vào tập bài lưu, chỉ cho đăng tên cô ta ở Hộp thư : Cầm Thị Tĩnh .
Tôi sẽ quên luôn chuyện bài báo và cái tên Cầm Thị Tĩnh nếu như không có sự việc sau : một tuần sau tôi lại nhận được bài báo “Những đứa con không bố” nhưng lần này chỉ viết về một người bố mà có tới chín mươi chín đứa con ! Theo bài báo thì tác giả đã mất bốn năm để đi đến những địa chỉ mà người bố kia đã “gây tội ác” rồi “quất ngựa truy phong” để gặp những đứa con không bố đó ! Kèm theo bài báo là danh sách và địa chỉ chín mươi chín đứa con chưa biết mặt bố ! Còn người bố kia là ai thì bài báo nói rằng nếu sau khi bài báo được đăng , công luận lên tiếng và pháp luật ra tay thì tác giả mới cho biết tên và địa chỉ của ông ta ! Nhìn vào danh sách địa chỉ của chín mươi chín đứa con tôi giật mình khi chợt nhớ lại có một lần , TT đã cho tôi xem mấy trang trong cuốn nhật ký của anh ta có danh mục “ Những nơi đã đi qua”, theo trí nhớ không tồi của tôi thì những địa danh của danh sách chín mươi chín đứa con này chính là những địa danh đã được ghi trong sổ nhật ký của TT ! Chẳng lẽ …
Tôi tìm đến nhà của Cầm Thị Tĩnh không khó khăn gì, một căn hộ vừa phải trong khu phố “Nhà binh” . Tĩnh là một cô gái xinh đẹp, hài hòa và cân đối. Cô càng đẹp một cách rực rỡ trong y phục người Thái : đầu đội khăn Piêu, áo chẽn trắng bó sát khuôn ngực nở nang làm cho hàng cúc bạc lấp lánh kỳ ảo. Tôi xin cam đoan rằng tấm ảnh cô chụp cùng với người mẹ trong y phục người Thái năm cô 20 tuổi là tấm ảnh đẹp nhất về người phụ nữ Thái mà tôi từng được biết !...
Tĩnh ở nhà một mình . Mẹ cô đang nằm viện vì bệnh ung thư tụy . Bà cũng trạc tuổi tôi, đã phục vụ hơn 30 năm trong quân y viện, quân hàm thượng tá. Chồng bà , tức bố của Tĩnh ,đúng như tôi dự đoán, chẳng phải ai xa lạ mà chính là nhân vật TT đã nói đến từ những dòng đầu tiên của truyện ngắn này . Lúc có quyết định nghỉ hưu, TT đang mang quân hàm đại úy, đó là vào năm 1996. Lúc này, TT còn đang tại ngũ và làm việc ở khu vực phía Nam . Giá như tôi được gặp TT tại đây, tại nhà anh ta, bên cạnh vợ con thì hay quá, bởi muốn nhìn nhận một cách đầy đủ về một người cha thì phải nhìn thấy anh ta sống như thế nào trong ngôi nhà của mình, bên cạnh vợ và con !
Ngồi nói chuyện với Tĩnh hồi lâu, tôi đã quan sát cô gái rất kỹ , bằng cả thuật tướng số , bằng cả linh cảm, trực giác mà không hề thấy một chút, dù là mờ ảo bóng dáng, dấu ấn của người cha – tức TT, ở cô gái này ! Tôi phỏng đoán : TT mê mải với những cuộc tình gió trăng bên ngoài, tất “hệ thống phòng thủ” ở nhà –hậu phương ,anh ta chẳng ngó ngàng gì – bị xâm lăng là tất yếu! Cô gái dường như đang sốt ruột chờ câu trả lời của tôi về bài báo “Những đứa con không bố’, có dùng hay không? Tôi thì đang phỏng đoán lung tung, cho nên cuộc nói chuyện kéo dài mà chẳng ăn nhập gì cả! Tôi không biết phải trả lời thế nào với Tĩnh về bài báo? Báo đang tập trung vào những vấn đề thời sự của xã hội, trọng tâm của ngành như giải quyết việc làm, xóa đói giảm nghèo, xuất khẩu lao động, v.v…còn bài viết của Tĩnh, thực chất là vấn đề “con hoang” tức con ngoài giá thú, là vấn đề muôn thuở, lúc nào đề cập đến cũng được, lờ đi cũng không sao! Nhưng với Tĩnh lại rất bức xúc, biết nói thế nào bây giờ? Tiếng chuông điện thoại nhà Tĩnh réo liên hồi, cắt ngang sự suy nghĩ của tôi. Tĩnh nghe điện thoại, mặt cô lộ rõ vẻ hốt hoảng. Đặt ống nghe xuống, Tĩnh vừa nói vừa run:”Mẹ cháu không ổn rồi, mẹ cần gặp cháu ngay !”
Tôi đi cùng Tĩnh đến bệnh viện, bà mẹ Tĩnh đã rất yếu, hơi thở mong manh, tiếng nói nhẹ như gió thoảng. Bà me hé mắt nhìn Tĩnh, nói nhỏ:
- Con tha lỗi cho mẹ, mẹ đã giấu con hai mươi năm nay. Bố đẻ của con là chú Tình chứ không phải ông Cầm Tịnh.! Chú ấy vẫn yêu mẹ, vẫn không lấy vợ để chờ ngày đón mẹ con mình về…Mẹ thật có lỗi với chú ấy… Con hãy về với bố đẻ của con…con sẽ hạnh phúc…
Tĩnh gục xuống mẹ, khóc ngất…Bà mẹ cũng trào nước mắt – những giọt nước mắt cuối cùng của người đàn bà bất hạnh…Môi bà mấp máy như muốn nói điều gì nhưng không nói được nữa…Đúng lúc đó, một người đàn ông mang quân hàm đại tá bước vào. Đó là nhà báo Văn Trọng Tình, học trước tôi một năm ở trường Đại học. Ông đến bên hai mẹ con Tĩnh. Bà mẹ cầm lấy bàn tay run rẩy của ông Tình đặt lên bàn tay đẫm nước mắt của Tĩnh. Người mẹ âu yếm nhìn hai người, nở một nụ cười nhẹ nhàng rồi nhắm mắt lại vĩnh viễn !,,,
3,
Sau đám tang mẹ, Tĩnh chủ động đến Tòa báo gặp tôi, nói:
- Cháu xin lại bài báo bởi cháu không còn là Cầm Thị Tĩnh nữa mà là Văn Bình Tĩnh. Đời luôn nhiều bất trắc nên người ta phải bình tĩnh mọi lúc, mọi nơi, có vậy mới có thể đối mặt với nó !
- Vậy cháu không định đưa những thằng bố không bao giờ biết đến mặt con ra trước vành móng ngụa nữa hay sao? – Tôi ngạc nhiên hỏi.
- Cháu cần thời gian để bình tĩnh suy nghĩ cho kỹ. Trước hết, cháu cần gặp ông Cầm Tịnh. Ông ta hiện đang ở Sài Gòn. Mai cháu sẽ đi Sài gòn…- Tĩnh nói rồi chào tôi ra về.
Ngày hôm sau, tôi cũng có việc phải đi xa: đến Sở Lao động, TB-XH Đắc Lắc. Đến Đắc Lắc, Sở cử người phụ trách chương trình nước sạch đưa tôi đi Bản Đôn. Đến Bản Đôn, thật bất ngờ, tôi đã gặp “nhà thơ Thanh Tịnh”. Thì ra TT đang khảo sát thực địa để đầu tư vào Bản Đôn. Nhìn những con voi to lớn kềnh càng đang lững thững bước đi trên trảng cỏ, TT chậm rãi nói thủng thẳng:
- Khi tiếp xúc với những anh bạn to xác này tớ thấy mình như bước sang một thế giới khác, kỳ lạ lắm, cứ như là lạc vào vườn địa đàng… Khi nghe truyện Vua voi Khunsunôp, tớ bị cuốn hút mãnh liệt… Tớ đang chờ Quyết định nghỉ hưu, sau đó thành lập công ty TNHH Vua Voi, tớ sẽ làm du lịch, làm sống lại thời oanh liệt của vua voi Khunsunôp!.Tớ sẽ là Vua Voi Khunsunôp thời đại mới !...
- Vậy anh bỏ nghề nói chuyện thời sự, đọc thơ But Tre và diễn tấu Thanh Tịnh hay sao? – Tôi ngạc nhiên hỏi.
- Bỏ sao được ! Những cái đó đã trở thành máu thịt, giờ sẽ được đem ra phuc vụ khách du lịch!...Bây giờ mời cậu và cả anh bạn “Nước sạch” đến nhà mới của tớ ở Buônmê, cậu sẽ có thêm ngạc nhiên về cái ông “Đại úy i-nốc” này !...
Quả là đáng ngạc nhiên khi tôi tới nhà của TT. Nhà xây theo kiểu “Gô-tích”, rất rộng, trước và sau đều có mảnh vườn trồng đủ các loại hoa – rất hợp với chủ nhà là người “chơi hoa” tham lam và dễ tính : “hoa “ gì cũng chơi, cốt ở số lượng – “càng nhiều càng ít” !... Ra mở cổng là người đàn bà trạc tứ tuần nhưng phong thái đi đứng, ăn mặc không khác gì hoa hậu. Chúng tôi ngồi chưa được năm phút thì các món ăn nghi ngút hương thơm đã được bày ra kín bàn. Tôi lại bị ngạc nhiên nữa khi người rót rượu là một cô gái hao hao giống “hoa hậu Tứ tuần” nhưng trẻ hơn nhiều. Thấy tôi chăm chú nhìn cô gái, TT nheo mắt cười ranh mãnh rồi nói:
- Ông bà ta có câu “Mía ngọt đánh cả cụm”, tớ chỉ là cậu học trò nhỏ mà thôi!...
Bữa tiệc rượu được nửa giờ thì người phụ trách chương trình nước sạch nhận được diện thoại, về trước. Lúc đó, TT mới kể cho tôi nghe về hai phu nhân mới này. Bà chị tên Kháng, bà em tên Chiến. Gia đình hầu hết đều là quan chức, như bà Kháng đây đã làm tới chức phó chủ tịch huyện. Ông chồng làm tới phó chủ tich tỉnh thì được ra Hà Nội học gì đó, mê mẩn mấy cô người mẫu , ở lại luôn thủ đô. Bị chồng ruồng bỏ, bà vợ uất quá, định nhảy xuông sông Sê-rê-pôc thì TT bất ngờ xuất hiện!...Khi TT kể đến đây, bà cựu phó chủ tich huyện che miệng cười rúc rích. TT bèn nói:
- Đoạn hay nhất tôi xin nhường lời cho phu nhân đệ nhất !
Cạn xong li rượu nhỏ, đệ nhất phu nhân nói liền một mạch mà không e dè gì cả:
- Lúc đó, em đang vịn vào thành cầu, nhìn xuống giòng sông cuộn chảy mà thấy sợ quá, run quá tưởng như sắp rơi xuống sông!...Em không muốn chết ! Em định la lên thì anh TT xuất hiện ngay sau lưng em, ôm lấy em mà nói:”Đừng dại dột”. Em thấy có vật gì cưng cứng chọc vào mông, tưởng như nòng súng của bọn cướp, bèn thò tay ra sau nắm lấy, ai ngờ nó lại âm ấm, mềm mềm, cứng cứng…
- Thế là em nắm chặt lấy, đúng không ? – TT chen ngang.
- Anh thật là tinh quái !...- “hoa hậu bốn mươi” lườm TT cũng bằng ánh mắt tinh quái rồi nói tiếp – Chính ngay lúc đó em chợt nghĩ, ông trời đã bù đắp cho em thật hậu hĩnh. Ông chồng cũ của em, cái ấy chỉ như của trẻ con.Mấy bà bên Hội phụ nữ cứ găp em là trêu “đuôi chuột ngoáy lọ mỡ”!...
Bà em – đệ nhị phu nhân – giờ mới góp lời:
-Từ ngày em bị cái “dùi cui cảnh sát” của anh ấy đánh gục, em bị mất biệt danh “Người đàn bà thép”, giờ cả văn phòng huyện Đoàn gọi em là bà “Cảnh sát trưởng”!...
TT đã say mèm, cầm muỗng gõ xuống tô lè nhè hát :” Chú voi con ở Bản Đôn, chưa có buồi nên gọi trẻ con…”. Điện thoại của tôi reo, thì ra cô con gái viên đại úy (giờ là con gái ngài đại tá) gọi cho tôi từ Sài gòn. TT say thế nhưng vẫn biết tôi dang nghe điên thoại, nói:
- Ai gọi thì bảo tới đây chơi luôn, không say không về !
Tôi nói thật đó là cô bé Tĩnh gọi thì TT giật nảy người :
- Không được !...Cậu nói là tớ đang làm việc ở ngã ba biên giới, rồi sẽ đi Natarakiri.! Bảo nó lấy chồng đẻ con đi, đừng có nghĩ vớ vẩn !...- Rồi TT lai lè nhè hát – Chú voi con…
Như là vô thức, tôi nói lại cho cô bé Tĩnh những gì TT vừa nói, lập tức tôi nghe Tĩnh nói:
- Chú nói với ông ta rằng nếu trốn cháu, cháu sẽ thuê bọn xã hội đen tới cắt dái !
Trước hết phải xin lỗi nhà thơ Thanh Tịnh để xin được gọi nhân vật của truyện ngắn này là Thanh Tịnh vì anh ta không chịu gọi là Cầm Tịnh . Đi tới đâu , anh ta cũng thích được giới thiệu rằng “ Đây là nhà thơ Thanh Tịnh !”. Chắc rằng nhà thơ Thanh Tịnh cũng đồng ý vì anh ta thuộc hết những bài tấu của nhà thơ và có thể nói đó là một trong số không nhiều lắm những người truyền bá không mệt mỏi, không ngưng nghỉ cho thể tài này của nhà thơ !
Xin được nói sơ lược vài nét Lý lịch trích ngang của “nhà thơ Thanh Tịnh”. Là con của một gia đình người dân tộc (Thái) có công với cách mạng , Thanh Tịnh được vào học trường Thiếu sinh quân rồi tiếp theo là trường sĩ quan. Ra trường , với quân hàm Thiếu úy , lại có tài ăn nói (Thanh Tịnh không chỉ có tài thuộc hết thể độc tấu của nhà thơ xứ Huế Thanh Tịnh mà còn thuộc gần hết “Thơ Bút Tre” và những truyện cười dân gian, truyện “ Tiếu Lâm”…) nên Thanh Tịnh được quân lực xếp vào loại hạt giống của công tác tuyên truyền – văn nghệ. Từ trợ lý Trung đoàn , lên trợ lý Sư đoàn , rồi trợ lý Bộ Tư lệnh Binh Chủng, Quân Chủng… Không biết Thanh Tịnh sẽ lên cao tới đâu trên con đường “Binh nghiệp” nếu như đồ thị trường đời không bị trồi lên sụt xuống như là đồ thị hình Sin trong toán học : từ thiếu úy lên đại úy một mạch , rất nhanh, nhưng lên thiếu tá được một hồi lại tụt xuống đại úy , rồi lại lên thiếu tá, rồi lại tụt xuống đại úy, rồi lên thiếu tá lần thứ ba , lần này lên tiếp trung tá, nhưng được vài tháng lại xuống thiếu tá, rồi xuống nữa , tức đại úy ! Nói tóm lại Thanh Tịnh cứ lên , xuống trong khoảng từ đại úy đến trung tá như vậy không biết bao nhiêu lần trong suốt gần bốn chục năm của con đường “Binh nghiệp”. Tôi , người viết cái truyện này , gặp Thanh Tịnh khi anh ta đang là Trợ lý văn nghệ Trung đoàn, còn tôi là giáo viên văn hóa (dạy văn hóa hết trình độ phổ thông cho sĩ quan cấp úy).
Tôi là giáo viên văn hóa nên ngoài những đợt có lớp học, tôi không có việc gì phải làm thường xuyên,thường theo Thanh Tịnh cho vui và cố nhiên là cần “điếu đóm” là có tôi ngay. Tuy hơn tôi hai tuổi và quân hàm thì hơn hẳn mấy cấp nhưng Thanh Tịnh mày tao chí tớ rất bình đẳng và có chuyện gì “bí mật” cũng kể hết cho tôi, có “phi vụ” gì cũng rủ tôi đi cùng . Đó là vào cuối thập niên 1960 – khi mà cuộc chiến tranh chống Mỹ cứu nước ở cả hai miền Nam , Bắc đều rất ác liệt ! Với khẩu hiệu “Tiếng hát át tiếng bom”, công tác văn hóa – văn nghệ càng được coi trọng hơn bao giờ hết và vào những đợt Hội diễn văn nghệ từ cấp Trung đoàn trở lên vai trò, vị trí của Thanh Tịnh thật là đặc biệt , ở đâu cũng thấy nhắc đến Thanh Tịnh , các thủ trưởng luôn gọi điện hỏi thăm, động viên Thanh Tịnh luôn lập công đầu và không khó khăn gì để các thủ trưởng thăng cấp, lên sao cho Thanh Tịnh . Nhưng ,chữ ký còn chưa ráo mực thì Thanh Tịnh lại có “Phốt”, và thường là ký quyết định giáng cấp, hạ sao nhanh hơn thăng cấp, lên sao vì những lúc ấy không có hội diễn văn nghệ , trời lại quá nóng bức hoặc quá giá rét !
Thực ra , tôi đã biết Thanh Tịnh từ ngày mới nhập ngũ. Chúng tôi được tập trung huấn luyện tân binh ở một đại hội Ra-đa. Lúc đó Thanh Tịnh mới ra trường. là trợ lý văn hóa, văn nghệ, thông tin tuyên truyền của Bộ tư lệnh Binh chủng (Binh chủng Ra-đa là binh chủng mới được thành lập , có lẽ là binh chủng ra đời muộn nhất của quân đội NDVN). Thanh Tịnh (từ đây gọi tắt là TT ) đến nói chuyện thời sự và đọc thơ Bút Tre, diễn độc tấu rất có duyên, rất lành nghề. Người nghe hết vỗ tay rào rào lại cười nghiêng ngả. Tan cuộc, cóhơn mười cậu tân binh xúm quanh TT xin chép mấy bài thơ Bút Tre, vừa chép vừa cười như phao nổ. Cách đám tân binh vây quanh TT khoảng chục bước chân , có hai cô thôn nữ đang bá vai bá cổ nhau cười khúc khích, thi thoảng lại đùn đẩy nhau, đâm lưng nhau thùm thụp!...TT đã nhìn thấy hai cô thôn nũ , anh dơ tay ra hiệu “xì-tốp” và nói:
- Thôi đủ rồi! Của quý thì phải tiêu hóa từ từ kẻo bội thực thì khốn! Bây giờ tôi có một trò chơi rất hay. Các bạn nhìn thấy hai cô thôn nữ xinh đẹp kia không ?
Mọi người thoắt im lặng, ánh mắt đổ dồn vào hai cô gái. TT nháy mắt vẻ tinh quái, nói:
- Bây giờ chúng ta chơi trò đánh cá: trong năm phút, ai “cưa” đổ hai cô gái kia, một cũng được, thì mọi người phải nộp hết số tiền có trong túi !
Đám tân binh nhìn nhau rồi nhìn hai cô gái, ngần ngừ. TT chỉ chờ có vậy, nói:
- Tôi sẽ nhận nhiệm vụ “thợ cưa”, ai đánh cá xin dơ tay !
Tất ca đều dơ tay! TT nói cần một đồng đội hợp đồng tác chiến rồi tiện tay kéo tôi đi theo. Được bốn năm bước, TT bỏ tôi lại mà vọt lên, thoắt cái đã tới bên hai cô thôn nữ. Không biết anh ta nói gì mà một cô đi lại phía tôi. Cũng không biết anh ta nói gì mà cô kia đi cùng anh ta một đoạn rồi cả hai người mất hút sau hàng dâm bụt um tùm !...Còn cô gái đi lại phía tôi, đúng cách tôi khoảng hai bước chân, tay cứ vân vê tà áo, mắt cứ cụp xuống như là nhìn ngực mình! Tôi chỉ nói được một câu chào rồi cứ vuốt tóc, sờ tai mà không biết nói gì! …Tôi đang định hỏi tên cô gái thì giật mình khi thấy TT đã đứng nhìn đồng hồ rồi nói:”Đúng năm phút!” và nói với cô gái đang vân vê tà áo :”Lại đây, các anh tân binh muốn làm bạn với em đó! TT cầm tay cô gái kéo đi nhưng cô gái giật tay lại và vùng chạy, miệng gọi lớn “Na ơi!...” TT và tôi quay trở lại đám tân binh tuyên bố thắng cuộc. Mọi người hỏi bằng chứng thì TT lấy trong túi quần ra một cái “xi-líp” gí vào mũi từng người mà nói:”Mùi gái trinh thơm tho chưa !...”.Tất cả đám tân binh kinh ngạc tột độ !...
2. Hồi kháng chiến chống Pháp, rồi chống Mỹ, chuyện “luyến ái bất chính” bị coi là “tội lỗi” và thường bị trừng phạt khá nặng. Như TT là nhẹ, các thủ trưởng cấp trên còn nương tay vì dù sao anh ta có tài văn nghệ, người có tài thường có tật, tài và tật có thể bù trừ cho nhau. Việc “trị tội” TT chỉ xảy ra khi có cô gái nào đó kiện cáo, tố giác lại gặp đúng lúc vị thủ trưởng nào đó không ưa TT. Còn nếu xử tội “luyến ái bất chính” đối với TT một cách sòng phẳng theo số lần tái phạm thì có lẽ TT phải bị giáng xuống cấp bậc thấp nhất, tức binh nhì !...
Đến đây, chắc có bạn đọc sẽ cho là “nhiễu sự”, nhòm ngó vào chuyện “đời tư’ của người ta làm gì? Vâng, quả đúng là như vậy, tôi chẳng để ý đến những chuyện “chim chuột” của TT làm gì nếu như tôi không gặp cô con gái của TT. Đó là vào năm l994, tôi đang làm biên tập cho một tờ báo tuần của Bộ LĐ, TB-XH. Một hôm, tôi nhận được một bài viết về một vấn đề khá nhức nhối có nhan đề “Những đứa con không bố”. Mới đọc nhan đề, cứ nghĩ đó là những đứa trẻ mồ côi cha. Hai cuộc chiến tranh lâu dài và gian khổ, ác liệt chống Pháp rồi chống Mỹ đã cướp đi sinh mạng của rất nhiều người cha ở chiến trường. Trở lại bài báo, đọc xong mới té ngửa vì không phải viết về những đứa con có bố hi sinh ở chiến trường mà là những đứa con không biết bố mình là ai bởi vì từ khi đứa bé còn là thai nhi đến khi tồn tại trên cõi đời , người bố không hề xuất hiện ! Người mẹ của những đứa trẻ này có nhiều biểu hiện khác nhau : người thì giấu kín , tìm cho con một người bố hợp pháp bằng cách cưới chồng khi thai nhi mới một, hai tháng , người thì ở vậy nuôi con nhưng không hề nói bố đứa bé là ai, người thì tìm cho con một người bố dượng, vân vân ! Bài báo đặt vấn đề phải đi tìm người bố “mất tích” kia và phải trừng phạt bằng pháp luật ! Nhìn địa chỉ tác giả ở cuối bài viết tôi nghĩ đây là một cô bé sinh viên năm cuối khoa báo chí chắc chắn hiểu biết về sự đời chưa là bao, đây chắc là một bài tập về việc viết báo mà cô ta đã làm ở lớp học, thử gửi đến tờ báo có nội về những vấn đề xã hội này xem có đăng được không ? Nghĩ vậy nên tôi xếp vào tập bài lưu, chỉ cho đăng tên cô ta ở Hộp thư : Cầm Thị Tĩnh .
Tôi sẽ quên luôn chuyện bài báo và cái tên Cầm Thị Tĩnh nếu như không có sự việc sau : một tuần sau tôi lại nhận được bài báo “Những đứa con không bố” nhưng lần này chỉ viết về một người bố mà có tới chín mươi chín đứa con ! Theo bài báo thì tác giả đã mất bốn năm để đi đến những địa chỉ mà người bố kia đã “gây tội ác” rồi “quất ngựa truy phong” để gặp những đứa con không bố đó ! Kèm theo bài báo là danh sách và địa chỉ chín mươi chín đứa con chưa biết mặt bố ! Còn người bố kia là ai thì bài báo nói rằng nếu sau khi bài báo được đăng , công luận lên tiếng và pháp luật ra tay thì tác giả mới cho biết tên và địa chỉ của ông ta ! Nhìn vào danh sách địa chỉ của chín mươi chín đứa con tôi giật mình khi chợt nhớ lại có một lần , TT đã cho tôi xem mấy trang trong cuốn nhật ký của anh ta có danh mục “ Những nơi đã đi qua”, theo trí nhớ không tồi của tôi thì những địa danh của danh sách chín mươi chín đứa con này chính là những địa danh đã được ghi trong sổ nhật ký của TT ! Chẳng lẽ …
Tôi tìm đến nhà của Cầm Thị Tĩnh không khó khăn gì, một căn hộ vừa phải trong khu phố “Nhà binh” . Tĩnh là một cô gái xinh đẹp, hài hòa và cân đối. Cô càng đẹp một cách rực rỡ trong y phục người Thái : đầu đội khăn Piêu, áo chẽn trắng bó sát khuôn ngực nở nang làm cho hàng cúc bạc lấp lánh kỳ ảo. Tôi xin cam đoan rằng tấm ảnh cô chụp cùng với người mẹ trong y phục người Thái năm cô 20 tuổi là tấm ảnh đẹp nhất về người phụ nữ Thái mà tôi từng được biết !...
Tĩnh ở nhà một mình . Mẹ cô đang nằm viện vì bệnh ung thư tụy . Bà cũng trạc tuổi tôi, đã phục vụ hơn 30 năm trong quân y viện, quân hàm thượng tá. Chồng bà , tức bố của Tĩnh ,đúng như tôi dự đoán, chẳng phải ai xa lạ mà chính là nhân vật TT đã nói đến từ những dòng đầu tiên của truyện ngắn này . Lúc có quyết định nghỉ hưu, TT đang mang quân hàm đại úy, đó là vào năm 1996. Lúc này, TT còn đang tại ngũ và làm việc ở khu vực phía Nam . Giá như tôi được gặp TT tại đây, tại nhà anh ta, bên cạnh vợ con thì hay quá, bởi muốn nhìn nhận một cách đầy đủ về một người cha thì phải nhìn thấy anh ta sống như thế nào trong ngôi nhà của mình, bên cạnh vợ và con !
Ngồi nói chuyện với Tĩnh hồi lâu, tôi đã quan sát cô gái rất kỹ , bằng cả thuật tướng số , bằng cả linh cảm, trực giác mà không hề thấy một chút, dù là mờ ảo bóng dáng, dấu ấn của người cha – tức TT, ở cô gái này ! Tôi phỏng đoán : TT mê mải với những cuộc tình gió trăng bên ngoài, tất “hệ thống phòng thủ” ở nhà –hậu phương ,anh ta chẳng ngó ngàng gì – bị xâm lăng là tất yếu! Cô gái dường như đang sốt ruột chờ câu trả lời của tôi về bài báo “Những đứa con không bố’, có dùng hay không? Tôi thì đang phỏng đoán lung tung, cho nên cuộc nói chuyện kéo dài mà chẳng ăn nhập gì cả! Tôi không biết phải trả lời thế nào với Tĩnh về bài báo? Báo đang tập trung vào những vấn đề thời sự của xã hội, trọng tâm của ngành như giải quyết việc làm, xóa đói giảm nghèo, xuất khẩu lao động, v.v…còn bài viết của Tĩnh, thực chất là vấn đề “con hoang” tức con ngoài giá thú, là vấn đề muôn thuở, lúc nào đề cập đến cũng được, lờ đi cũng không sao! Nhưng với Tĩnh lại rất bức xúc, biết nói thế nào bây giờ? Tiếng chuông điện thoại nhà Tĩnh réo liên hồi, cắt ngang sự suy nghĩ của tôi. Tĩnh nghe điện thoại, mặt cô lộ rõ vẻ hốt hoảng. Đặt ống nghe xuống, Tĩnh vừa nói vừa run:”Mẹ cháu không ổn rồi, mẹ cần gặp cháu ngay !”
Tôi đi cùng Tĩnh đến bệnh viện, bà mẹ Tĩnh đã rất yếu, hơi thở mong manh, tiếng nói nhẹ như gió thoảng. Bà me hé mắt nhìn Tĩnh, nói nhỏ:
- Con tha lỗi cho mẹ, mẹ đã giấu con hai mươi năm nay. Bố đẻ của con là chú Tình chứ không phải ông Cầm Tịnh.! Chú ấy vẫn yêu mẹ, vẫn không lấy vợ để chờ ngày đón mẹ con mình về…Mẹ thật có lỗi với chú ấy… Con hãy về với bố đẻ của con…con sẽ hạnh phúc…
Tĩnh gục xuống mẹ, khóc ngất…Bà mẹ cũng trào nước mắt – những giọt nước mắt cuối cùng của người đàn bà bất hạnh…Môi bà mấp máy như muốn nói điều gì nhưng không nói được nữa…Đúng lúc đó, một người đàn ông mang quân hàm đại tá bước vào. Đó là nhà báo Văn Trọng Tình, học trước tôi một năm ở trường Đại học. Ông đến bên hai mẹ con Tĩnh. Bà mẹ cầm lấy bàn tay run rẩy của ông Tình đặt lên bàn tay đẫm nước mắt của Tĩnh. Người mẹ âu yếm nhìn hai người, nở một nụ cười nhẹ nhàng rồi nhắm mắt lại vĩnh viễn !,,,
3,
Sau đám tang mẹ, Tĩnh chủ động đến Tòa báo gặp tôi, nói:
- Cháu xin lại bài báo bởi cháu không còn là Cầm Thị Tĩnh nữa mà là Văn Bình Tĩnh. Đời luôn nhiều bất trắc nên người ta phải bình tĩnh mọi lúc, mọi nơi, có vậy mới có thể đối mặt với nó !
- Vậy cháu không định đưa những thằng bố không bao giờ biết đến mặt con ra trước vành móng ngụa nữa hay sao? – Tôi ngạc nhiên hỏi.
- Cháu cần thời gian để bình tĩnh suy nghĩ cho kỹ. Trước hết, cháu cần gặp ông Cầm Tịnh. Ông ta hiện đang ở Sài Gòn. Mai cháu sẽ đi Sài gòn…- Tĩnh nói rồi chào tôi ra về.
Ngày hôm sau, tôi cũng có việc phải đi xa: đến Sở Lao động, TB-XH Đắc Lắc. Đến Đắc Lắc, Sở cử người phụ trách chương trình nước sạch đưa tôi đi Bản Đôn. Đến Bản Đôn, thật bất ngờ, tôi đã gặp “nhà thơ Thanh Tịnh”. Thì ra TT đang khảo sát thực địa để đầu tư vào Bản Đôn. Nhìn những con voi to lớn kềnh càng đang lững thững bước đi trên trảng cỏ, TT chậm rãi nói thủng thẳng:
- Khi tiếp xúc với những anh bạn to xác này tớ thấy mình như bước sang một thế giới khác, kỳ lạ lắm, cứ như là lạc vào vườn địa đàng… Khi nghe truyện Vua voi Khunsunôp, tớ bị cuốn hút mãnh liệt… Tớ đang chờ Quyết định nghỉ hưu, sau đó thành lập công ty TNHH Vua Voi, tớ sẽ làm du lịch, làm sống lại thời oanh liệt của vua voi Khunsunôp!.Tớ sẽ là Vua Voi Khunsunôp thời đại mới !...
- Vậy anh bỏ nghề nói chuyện thời sự, đọc thơ But Tre và diễn tấu Thanh Tịnh hay sao? – Tôi ngạc nhiên hỏi.
- Bỏ sao được ! Những cái đó đã trở thành máu thịt, giờ sẽ được đem ra phuc vụ khách du lịch!...Bây giờ mời cậu và cả anh bạn “Nước sạch” đến nhà mới của tớ ở Buônmê, cậu sẽ có thêm ngạc nhiên về cái ông “Đại úy i-nốc” này !...
Quả là đáng ngạc nhiên khi tôi tới nhà của TT. Nhà xây theo kiểu “Gô-tích”, rất rộng, trước và sau đều có mảnh vườn trồng đủ các loại hoa – rất hợp với chủ nhà là người “chơi hoa” tham lam và dễ tính : “hoa “ gì cũng chơi, cốt ở số lượng – “càng nhiều càng ít” !... Ra mở cổng là người đàn bà trạc tứ tuần nhưng phong thái đi đứng, ăn mặc không khác gì hoa hậu. Chúng tôi ngồi chưa được năm phút thì các món ăn nghi ngút hương thơm đã được bày ra kín bàn. Tôi lại bị ngạc nhiên nữa khi người rót rượu là một cô gái hao hao giống “hoa hậu Tứ tuần” nhưng trẻ hơn nhiều. Thấy tôi chăm chú nhìn cô gái, TT nheo mắt cười ranh mãnh rồi nói:
- Ông bà ta có câu “Mía ngọt đánh cả cụm”, tớ chỉ là cậu học trò nhỏ mà thôi!...
Bữa tiệc rượu được nửa giờ thì người phụ trách chương trình nước sạch nhận được diện thoại, về trước. Lúc đó, TT mới kể cho tôi nghe về hai phu nhân mới này. Bà chị tên Kháng, bà em tên Chiến. Gia đình hầu hết đều là quan chức, như bà Kháng đây đã làm tới chức phó chủ tịch huyện. Ông chồng làm tới phó chủ tich tỉnh thì được ra Hà Nội học gì đó, mê mẩn mấy cô người mẫu , ở lại luôn thủ đô. Bị chồng ruồng bỏ, bà vợ uất quá, định nhảy xuông sông Sê-rê-pôc thì TT bất ngờ xuất hiện!...Khi TT kể đến đây, bà cựu phó chủ tich huyện che miệng cười rúc rích. TT bèn nói:
- Đoạn hay nhất tôi xin nhường lời cho phu nhân đệ nhất !
Cạn xong li rượu nhỏ, đệ nhất phu nhân nói liền một mạch mà không e dè gì cả:
- Lúc đó, em đang vịn vào thành cầu, nhìn xuống giòng sông cuộn chảy mà thấy sợ quá, run quá tưởng như sắp rơi xuống sông!...Em không muốn chết ! Em định la lên thì anh TT xuất hiện ngay sau lưng em, ôm lấy em mà nói:”Đừng dại dột”. Em thấy có vật gì cưng cứng chọc vào mông, tưởng như nòng súng của bọn cướp, bèn thò tay ra sau nắm lấy, ai ngờ nó lại âm ấm, mềm mềm, cứng cứng…
- Thế là em nắm chặt lấy, đúng không ? – TT chen ngang.
- Anh thật là tinh quái !...- “hoa hậu bốn mươi” lườm TT cũng bằng ánh mắt tinh quái rồi nói tiếp – Chính ngay lúc đó em chợt nghĩ, ông trời đã bù đắp cho em thật hậu hĩnh. Ông chồng cũ của em, cái ấy chỉ như của trẻ con.Mấy bà bên Hội phụ nữ cứ găp em là trêu “đuôi chuột ngoáy lọ mỡ”!...
Bà em – đệ nhị phu nhân – giờ mới góp lời:
-Từ ngày em bị cái “dùi cui cảnh sát” của anh ấy đánh gục, em bị mất biệt danh “Người đàn bà thép”, giờ cả văn phòng huyện Đoàn gọi em là bà “Cảnh sát trưởng”!...
TT đã say mèm, cầm muỗng gõ xuống tô lè nhè hát :” Chú voi con ở Bản Đôn, chưa có buồi nên gọi trẻ con…”. Điện thoại của tôi reo, thì ra cô con gái viên đại úy (giờ là con gái ngài đại tá) gọi cho tôi từ Sài gòn. TT say thế nhưng vẫn biết tôi dang nghe điên thoại, nói:
- Ai gọi thì bảo tới đây chơi luôn, không say không về !
Tôi nói thật đó là cô bé Tĩnh gọi thì TT giật nảy người :
- Không được !...Cậu nói là tớ đang làm việc ở ngã ba biên giới, rồi sẽ đi Natarakiri.! Bảo nó lấy chồng đẻ con đi, đừng có nghĩ vớ vẩn !...- Rồi TT lai lè nhè hát – Chú voi con…
Như là vô thức, tôi nói lại cho cô bé Tĩnh những gì TT vừa nói, lập tức tôi nghe Tĩnh nói:
- Chú nói với ông ta rằng nếu trốn cháu, cháu sẽ thuê bọn xã hội đen tới cắt dái !
Tôi nói lại với TT, ông ta líu ríu:
- Thôi được, thôi… nói với nó là mai tôi sẽ xuống Sai Gòn trình diện, được chưa?
*
Tôi lại nhân được điện thoại nói lên Pleiku rồi Kon Tum gấp, thế là tôi bỏ đi luôn, tiếng hát lè nhè của TT cứ như là đuổi theo thành cái đuôi;” Chu voi con ở Bản Đôn… Chưa có buôi nên gọi trẻ con …”…
Tới Plêi Ku rồi di Kon Tum tiếp, ba ngày liền mệt nhoài, vậy mà vẫn phải đi tiếp tới huyện Đăc Glêi. Trời tối mit mới tới Ủy
ban huyện. Trong lúc ngồi uống bia 333 không đá với UB huyện, khi tôi
lơ mơ ngủ gà ngủ gật thì nghe cậu chánh văn phòng Ủy ban nói:
- Ở bên Buôn Mê có ông sĩ quan quân đội bị cắt “của quý” ngay tại nhà !...
Tôi định gọi cho cô bé Tĩnh hỏi xem thế nào nhưng lại nghĩ, chuyện ông TT bị trừng phạt là tất nhiên , sớm hay muộn, nặng hay nhẹ mà thôi !...
Đỗ Ngọc Thạch
Nguồn trích đăng: Quancoconline.com
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét