Trang chủ - Văn Nghệ Chủ Nhật
3 truyện mới trên vannghechunhat.net
1. Tôi có anh bạn học cùng phổ thông, tên là Đông, sau học trường mỏ địa chất, ra trường được phân công về một đoàn Địa Chất chuyên đi thăm dò mỏ! Sau gần chục năm mới gặp lại nhau, lại ở nơi rừng xanh núi bạc, tình cảm thật xúc động muôn phần.
Chuyện của nhà địa chất
1. Tôi có anh bạn học cùng phổ thông, tên là Đông, sau học trường mỏ địa chất, ra trường được phân công về một đoàn Địa Chất chuyên đi thăm dò mỏ! Sau gần chục năm mới gặp lại nhau, lại ở nơi rừng xanh núi bạc, tình cảm thật xúc động muôn phần. Bạn học lớp ba
Khi nhà tôi về ở khu Ô Đống Mác (*) là năm tôi học lớp Ba (gọi là trường Tiểu học, hệ 10 năm). Trường tôi học là trường Tiểu học Lương Yên. Sân trường rất rộng và đều đổ kín xỉ than để chống lụt lội. Tuy chống được bùn lầy, lụt lội nhưng có cái bất tiện là mỗi khi bước đi, những cục than xỉ lạo xạo dưới chân tạo nên thứ âm thanh rất khó nghe!
Bạn học lớp hai
1. Trong tất cả các mối quan hệ giữa con người với con người thì mối quan hệ Bằng hữu (Bạn bè) thiên biến vạn hóa, khó xác định nhất. Nếu muốn so sánh với một cái gì đó trong cuộc sống hiện đại thì có thể nghĩ tới Thế giới Mạng (Internet) - thực và ảo lẫn lộn, biến hóa khôn lường!...Đọc thêm...
Chuyện của nhà địa chất
Truyện ngắn Đỗ Ngọc Thạch1. Tôi có anh bạn học cùng phổ thông, tên là Đông, sau học trường mỏ địa chất, ra trường được phân công về một đoàn Địa Chất chuyên đi thăm dò mỏ! Sau gần chục năm mới gặp lại nhau, lại ở nơi rừng xanh núi bạc, tình cảm thật xúc động muôn phần. Chúng tôi nói với nhau đủ thứ chuyện trên trời dưới đất cuối cùng Đông nói: “Vậy là tao với mày cùng nghề rồi nhé!” Tôi ngạc nhiên định hỏi lại tại sao lại nói vậy thì Đông như đọc được ý nghĩ của tôi, cười nói: “Mày đi sưu tầm văn học dân gian thì có khác gì chúng tao đi tìm mỏ!” Tôi cười bảo: “Mày vẫn hóm như xưa!...Nhưng bây giờ không mấy người coi văn học dân gian là của quý đâu! Dù sao vẫn có người như mày là tao thấy vui rồi!” …Sau cuộc hội ngộ bất ngờ đó, đoàn sưu tầm của chúng tôi sáp nhập với đoàn thăm dò địa chất của Đông, cứ như là có bàn tay sắp đặt của Bồ Tát vậy! Gặp lại bạn cũ, lai có thêm người quen mới, đúng là niềm vui nhân đôi. Trong đoàn thăm dò Địa chất của Đông có cô gái rất xinh đẹp và có cái tên rất ấn tượng: Phan Thị Kỷ Băng Hà! Hỏi ra thì cô gái Băng Hà là con của một nhà Địa chất lão thành! Cô gái Phan Thị Kỷ Băng Hà của đoàn địa chất khiến cho các chàng trai của đoàn sưu tầm chú ý như thế nào thì cô gái Hoàng Thị Truyện Cổ Tích của đoàn sưu tầm cũng khiến cho các chàng trai địa chất ngắm nhìn mỏi mắt bởi Cổ Tích có khuôn mặt và hình thể như một siêu người mẫu thời trang! Các chàng trai địa chất hình như quên mất nhiệm vụ đi tìm Mỏ và tập trung vào việc “khám phá” những vẻ đẹp của Cổ Tích bởi cô nàng Cổ Tích đẹp trên từng xăng-ti-mét! Cũng tương tự, các chàng trai của đoàn sưu tầm văn học dân gian bị cô gái Kỷ Băng Hà dắt tay lôi về tận những kỷ nguyên rất xa của Trái Đất, chắc chắn là không thể nào tìm được lối về!...
Chúng tôi nhằm những cánh rừng xanh ngút mắt mà đi. Sau bốn ngày len lỏi trong rừng, băng qua suối rộng, sông dài, chúng tôi đã tới và hạ trại tại một khu dân cư của người Giẻ Triêng, một tộc người không lớn lắm, sinh sống chủ yếu phía Bắc Tây Nguyên…Chuyện về người Giẻ Triêng thì có rất nhiều điều thú vị, song tôi sẽ viết trong tập “Bút ký Folklore”…
2.
Nếu cứ nói theo kiểu “diễn xướng dân gian” thì cái truyện ngắn này sẽ biến thành tiểu thuyết. Vì vậy, cái truyện ngắn này sẽ mượn cách nói bằng những mũi khoan của đoàn địa chất, tức người kể chuyện sẽ là anh bạn Đông của đoàn địa chất, còn tác giả chỉ là người thư ký trung thành! Nói nôm na, đây là chuyện của Đông!
Năm ấy Đông học năm cuối trường Đại học Mỏ - Địa chất, mọi việc tưởng như sẽ tuần tự như tiến, sẽ chẳng có biến động gì với cái anh chàng Đông lành như đất. Ấy vậy mà “động đất 8 độ Richter” đã xảy ra!...Một buổi chiều thứ Bảy, giáo sư Địa tìm Đông và nói: “Mình có việc muốn nhờ cậu, hoàn toàn là chuyện riêng tư, không biết cậu có sẵn lòng không?” Đông nói ngay: “Thày cứ nói, nếu làm được em xin cố gắng hết sức!” Thày Địa nói rành mạch như là đã chuẩn bị từ trước: “Tôi chỉ có một đứa con gái, mới học lớp Tám, mười sáu tuổi. Tôi “gà trống nuôi con” đã ba năm nay . Ba ngày nay, nó bị bạn bè rủ rê, bỏ học đi hoang, nghe nói nó về Hải Phòng, chắc đang ở Đồ Sơn vì con bé rất thích ra biển, hè nào hai bố con cũng ra Đồ Sơn tắm biển mà…Tôi được biết cậu là người Hải Phòng, lại có sức khỏe vô địch, nên muốn nhờ cậu tranh thủ ngày chủ nhật, đi cùng tôi về Hải Phòng tìm con bé dại dột, đưa nó về tiếp tục đi học!...Nếu không tìm được nó, đưa nó về thì tôi thật vô dụng trước lời ủy thác, tin tưởng của bà vợ tôi trước lúc ra đi!...” Nói đến đây, thầy Địa không ngăn được những giọt nước mắt trào ra như suối! … Đông không nói nhiều mà chỉ có một từ: “Đi!...” Thế là ngay sau đó, hai thầy trò đi ra ga, nhảy chuyến tàu đêm về Hải Phòng!...
3.
Tờ mờ sáng chủ nhật, hai thầy trò đã có mặt ở Đồ Sơn. Bình minh ở bãi biển thật là đẹp, bãi cát trải rộng tưởng như tới tít khơi xa, những tia sáng mong manh đang run rẩy ló lên từ phía chân trời – xa khơi…Nhưng hai thầy trò Đông không còn tâm trí đâu mà ngắm cảnh biển khi bình minh ló rạng. Hai người đi như chạy trên bãi cát phẳng lì. Bỗng Đông la to: “Đằng kia có người!”. Chỉ chạy chục bước, hai thầy trò đã thấy trên bãi cát trải một tấm ni-lông lớn là lù lù một đống người chùm mền, như vẫn còn đang ngủ. Thầy Địa giật một tấm mền ra thì lộ ra hai người một nam, một nữ đang nằm ôm nhau ngủ, mình trần như nhộng. Đông giật một tấm mền khác thì cũng ra kết quả như vậy, trong đó có đứa con gái của thầy Địa! ...
Thầy Địa nhào tới đứa con gái, vừa lay vai nó vừa gọi: “Hà!...Hà!...Dậy đi con!” Khi cô gái tên Hà tỉnh dậy thì ba người kia cũng bừng tỉnh, ngồi bật dậy. Chừng sau một phút, hai thằng con trai như nhận ra tình huống của mình, tức thì mỗi thằng vốc một nắm cát, đồng loạt ném vào mặt hai thầy trò Đông rồi xách túi đồ bỏ chạy. Đông bị bất ngờ nhưng kịp trấn tĩnh, dụi mắt định đuổi theo thì thầy Địa nói: “Thôi, kệ chúng nó! Ta đưa hai đứa nhỏ này về đã!...”
Buổi chiều, cả bốn người đã về tới Hà Nội, thầy Địa đã gọi điện thoại cho bố mẹ cô bé kia tới đón con về. Mọi việc tưởng đã xong, ai ngờ trong bữa ăn tối, cô bé Hà con thầy Địa nói: “Bố phải cho con cưới cái anh Đông đó của bố, ai bảo anh ta đã nhìn thấy hết của con!” Ông bố trợn mắt: “Cưới xin cái gì, bây giờ nhiệm vụ của con là phải đi học! Khi nào học xong thì muốn cưới ai thì cưới!” Cô con gái nói nhẹ nhàng mà xem ra rất quả quyết: “Bố không cưới anh Đông cho con thì con sẽ lại đi hoang với cái thằng con nít đó!” Ông bố nghe nói vậy thì hoảng sợ thực sự, vội nói: “Thôi được, ăn cơm đi, rồi bố sẽ cưới cái anh chàng Đông đó cho con, nhưng con phải chờ đủ 18 tuổi đã, và lúc đó vừa học xong phổ thông… Ngày có giấy gọi vào đại học là ngày cưới, được chưa?” Cô con gái nhìn bố cười tán đồng rồi ăn cơm, còn ông bố nhìn con mãi và nghĩ: Không biết nó có bị bệnh tâm thần hay chỉ là sinh lý phát triển sớm?
4.
Chúng tôi dừng chân ở làng của người Giẻ Triêng đã được chục ngày, công việc của đoàn sưu tầm văn học dân gian cũng đã hòm hòm và đoàn thăm dò địa chất của Đông cũng sắp phải chuyển đến điểm khác. Tôi sắp phải xa Đông nên thường tranh thủ tâm sự về đủ thứ chuyện trên đời.
… Đông nói: “Thầy Địa nói với tao là cứ đồng ý đi, đó là kế “hoãn binh” để cho cô bé yên tâm đi học, hai năm sẽ có biết bao nhiêu biến động, đổi thay, thậm chí cô bé sẽ quên ngay thôi! Tao nhận lời liền! Nào ngờ hai năm vùn vụt trôi qua, cô bé tốt nghiệp phổ thông và có giấy gọi vào đại học Mỏ - Địa chất!” “Thế rồi sao?” – Tôi hỏi. Đông cười gượng gạo: “Rồi sao nữa! Tao phải thực hiện lời hứa, tức là phải cưới cô bé Hà con thầy Địa, chính là cái cô gái có cái tên dài và kỳ quặc đó: Phan Thị Kỷ Băng Hà!” Tôi cười bảo: “Tao thấy cũng tốt chứ có sao đâu? Đệ tử lấy con gái yêu của sư phụ là hợp lẽ lắm, hơn nữa cô gái cũng rất xinh đẹp, và cũng học giỏi nữa chứ?” Đông trầm ngâm một lúc rồi nói: “Mày nói thế không sai, nhưng vào những năm đó, tao không có một chút tâm trí yêu đương thì làm gì có một giây phút nào nghĩ tới chuyện vợ con!” “Vì sao vậy? – tôi ngạc nhiên hết sức – Thanh niên mà không nghĩ đến chuyện yêu đương? Hay là mày bị “bại liệt”?...
Đông im lặng gật đầu rồi lảng sang chuyện khác, tôi định hỏi thêm tại sao vẫn cưới nhưng lại thôi vì nghĩ, chắc là muốn cho cô bé Hà yên tâm đi học. Chúng tôi mải ôn lại những chuyện cũ hồi còn học phổ thông ở Hải Phòng, nên không để ý là cả Kỷ Băng Hà và Truyện Cổ Tích đều đã đến và ngồi cạnh Đông từ bao giờ! Đoán chừng Kỷ Băng Hà muốn nói chuyện gì đó với Đông, tôi bỏ đi chỗ khác. Khoảng một giờ sau, Đông tìm tôi, hỏi: “Này, cô gái Truyện Cổ Tích của mày thế nào, có người yêu gì chưa?” Tôi ngạc nhiên, hỏi lại: “Sao, giờ mày lại quan tâm đến các cô gái nhiều thế à? Tại sao lại là Truyện Cổ Tích?” Đông cười: “À, Kỷ Băng Hà vừa dẫn Truyện Cổ Tích tới giới thiệu cho tao?” Tôi ngạc nhiên hơn, lại hỏi: “Giới thiệu Truyện Cổ Tích cho mày? Vợ lại đi tìm người yêu cho chồng? Mày phải nói rõ tại sao lại có cái sự kỳ quặc đó?” Đông thoáng “mắc cỡ” một chút rồi nói liền một mạch: “Có chuyện này, tao cũng không muốn nói với mày vì nó là “bí mật” của tao, nhưng đã tới nước này thì phải nói cho rõ. Như mày đã biết, khi mới cưới Kỷ Băng Hà là lúc tao bị “bại liệt”, “thằng cu” chỉ bằng quả ớt chỉ thiên. Kỷ Băng Hà rất tích cực tìm thầy, tìm thuốc chạy chữa cho tao và thật không ngờ, sau ba năm thì nó vọt lớn lên như Phù Đổng, dài tới gần 30 phân! Tưởng là vợ chồng sẽ “hạnh phúc”, ai ngờ “đồ nghề” của Kỷ Băng Hà mỗi lúc mỗi thay đổi, biến dạng, bác sĩ chuyên khoa nói Kỷ Băng Hà đang chuyển đổi giới tính, tức cô gái Kỷ Băng Hà sẽ trở thành chàng trai Kỷ Băng Hà!” Tôi ngạc nhiên hết sức, muốn nói điều gì đó mà không nói ra được, chỉ tròn mắt nhìn Đông. Đông cười mếu máo, nói: “Vì thế, Kỷ Băng Hà mỗi khi gặp một cô gái nào đó mà thấy thích thì liền kết thân rồi giới thiệu cho tao! Kỷ Băng Hà vừa dắt Truyện Cổ Tích tới giới thiệu cho tao đó!” Trời đất! Thế này thì có Ông Trời mới hiểu nổi cái sự đời lắm trái ngang này! Tôi cứ luẩn quẩn với ý nghĩ ấy thì Đông lại hỏi: “Theo mày thì nên giải quyết cái vụ này như thế nào?” Trời ạ! Lại con hỏi tao nữa! Tôi muốn la lên như thế nhưng mồm lại nói như trong phim Tàu: “Mày hỏi tao, tao biết hỏi ai?” Đúng lúc đó, Kỷ Băng Hà và Truyện Cổ Tích lại tới tìm Đông, tôi lại bỏ đi…
5.
Trước khi hai đoàn sưu tầm văn học dân gian của tôi và đoàn thăm dò Địa chất của Đông chia tay nhau, Truyện Cổ Tích nói với tôi: “Sau đợt sưu tầm này, chắc là em sẽ xin chuyển công tác …” Tôi nói ngay: “Về Liên đoàn Địa chất VN chứ gì? Tôi ủng hộ và chúc mừng cho Cổ Tích!” Truyện Cổ Tích lí nhí nói: “Em cám ơn anh…” rồi chạy về phía lán trại của Đoàn thăm dò địa chất!...
Nếu cứ đúng như sự chờ đợi của tôi thì chỉ sau chậm nhất là một tháng, tôi sẽ nhận được thiệp mời đám cưới của Phạm Văn Đông và Hoàng Thị Truyện Cổ Tích. Song sự đời lại đầy biến đổi rất bất ngờ. Thiệp mời dự đám cưới mà tôi nhận được không phải là của Phạm Văn Đông và Hoàng Thị Truyện Cổ Tích mà là của Phan Kỷ Băng Hà (Chú rể) và Hoàng Thị Truyện Cổ Tích (Cô dâu)! Thoạt đầu, tôi rất ngạc nhiên, nhưng sau đó thì lại thấy rằng, khi Kỷ Băng Hà chuyển giới tính thành Nam Nhi trăm phần trăm thì việc giành lại Truyện Cổ Tích cho mình là điều tất yếu!
Đám cưới của Phan Kỷ Băng Hà và Hoàng Thị Truyện Cổ Tích thật đông vui. Duy chỉ không có mặt Đông. Tôi gặp giáo sư Địa, bố của Kỷ Băng Hà, sư phụ của Đông, ông đã già lão nhưng vẫn minh mẫn, râu tóc trắng và dung mạo gần giống như Nam Cực Tiên Ông. Tôi hỏi giáo sư sao Đông không đến, giáo sư nói: “Dự đám cưới vợ cũ đi lấy vợ thì kỳ quặc quá, tốt nhất là không dự!” Nói rồi giáo sư đưa tôi cái thiệp mời của Đông và nói: “Đông nó nhờ tôi gửi cậu cái thiệp mời này, chỉ một tuần nữa nó sẽ cưới vợ. Mà cậu chắc chưa biết vợ sắp cưới của nó chứ gì? Đó là một nữ cầu thủ Bóng chuyền, cao hơn mét tám! Như thế mới “đủ đô” với nó!” - Nói rồi giáo sư cười vang, hồn nhiên như trẻ thơ!...
6.
Đám cưới của Đông và cô gái chân dài cầu thủ Bóng chuyền tất nhiên là đông vui , náo nhiệt hết cỡ! Và điều độc đáo của đám cưới là: khách khứa có cảm giác như cô dâu đồng thời xuất hiện ở nhiều nơi, như là có phép phân thân như Tôn Ngộ Không, song thực ra Đông cưới cùng lúc ba chị em sinh ba, ba chị em sinh ba này giống nhau như ba giọt nước! Điều bí mật này chỉ rất ít người biết vì cái chuyện “Mía ngọt đánh cả cụm” này về pháp lý là vi phạm luật “Hôn nhân và gia đình”! Việc Đông “lách luật” là do bên nhà gái hoàn toàn tự nguyện!...
Sài Gòn, 2008-2009
Đỗ Ngọc Thạch
Bạn học lớp ba
Truyện ngắn Đỗ Ngọc ThạchKhi nhà tôi về ở khu Ô Đống Mác (*) là năm tôi học lớp Ba (gọi là trường Tiểu học, hệ 10 năm). Trường tôi học là trường Tiểu học Lương Yên. Sân trường rất rộng và đều đổ kín xỉ than để chống lụt lội. Tuy chống được bùn lầy, lụt lội nhưng có cái bất tiện là mỗi khi bước đi, những cục than xỉ lạo xạo dưới chân tạo nên thứ âm thanh rất khó nghe! Đó là chưa nói đến việc nếu lỡ bị té ngã xuống sân trường thì toàn thân sẽ rớm máu vì bị những cục xỉ than găm vào người và gây sát thương! Lúc đó, tôi đã thấy có người dùng xỉ than để đóng thành những viên gạch gọi là “Gạch xỉ”, dùng để xây tường nhà rất tốt. Song, nhu cầu xây dựng nhà cửa lúc đó là rất ít cho nên việc làm gạch xỉ chưa thành phong trào như về sau đó! Các lớp học đều làm bằng tre nứa, mái lợp lá cọ chuyển từ vùng Phú Thọ, Yên Bái về. Khu Lương Yên (**) là khu lao động, toàn người nghèo, nhà cửa đa phần lụp xụp, tối tăm… nên tôi nghĩ có được một trường học như thế là tốt rồi!
Thời gian này bố tôi đang là Bác sĩ quân Y chuyển sang Dân Y, cho nên phải chờ một thời gian để những người làm công tác Tổ chức - Cán bộ ở Bộ Y tế sắp xếp xem tiếp tục làm việc ở Bệnh viện nào, ở đâu? Tôi chỉ nghe nói là lúc này người ta đang xây dựng Khu Gang Thép Thái Nguyên và tất cả đều mới là sự “Khởi đầu”, vì thế người ta muốn bố tôi về đó xây dựng Bệnh viện Khu Gang thép. Trong khi chờ đợi quyết định chính thức, bố tôi mở một phòng mạch ở khu lao động Lương Yên. “Phòng mạch” là một căn nhà tre nứa lá, khoảng hơn hai chục mét vuông, được dựng lên trong một khu vườn cây ăn quả rất rộng rãi thoáng mát, chẳng khác gì cơ sở dã chiến của một Đội điều trị của Quân Y thời chiến. Cạnh phòng mạch của bố tôi là một cơ sở nuôi bò sữa và sản xuất sữa tươi, gồm toàn những thanh niên lực lưỡng như đô vật! Những người hàng xóm làm sữa tươi rất thân thiết với những người ở “Phòng mạch” và tôi thích uống sữa tươi từ hồi này!
Gia đình chúng tôi ở trên phố Lò Đúc, ngày ngày bố và mẹ tôi tới “Phòng mạch” từ sớm và anh chị em chúng tôi (có bốn người sinh từ 1945 đến 1949, một người sinh năm 1955 thì chưa làm gì được) thay nhau đến “làm việc” ở Phòng mạch và tôi thường bị “đùn đẩy” đến phòng mạch nhiều nhất. Lúc đó, phố Lò Đúc còn rất vắng vẻ. Đi hết phố Lò Đúc khoảng một trăm mét là tới
Phòng mạch và quang cảnh toàn bộ khu vực này thật là mênh mông bát ngát, dân cư còn rất thưa thớt, có con đường đê chạy dài ra tới …”chân trời”, hai bên là những cây ổi - loại ổi quả nhỏ khi chín thì rụng đầy triền đê! Thỉnh thoảng người ta có trồng xen kẽ vài cây nhãn, cây vải nhưng mấy cây này thường là bị bọn trẻ con vặt trụi!
Phòng mạch của bố tôi chủ yếu chữa trị những bệnh thông thường cho người nghèo như đau bụng (thương hàn, thổ tả, kiết lỵ…), đau đầu, cảm cúm…Tuy nhiên cũng xử lý những ca “Tiểu phẫu” về Nhãn khoa như mổ lông quặm, đục thủy tinh thể hoặc “giải phẫu thẩm mỹ” như hở hàm ếch, v.v… Những lúc đứng phụ mổ, hoặc “chờ sai vặt”, tôi thường quan sát rất kỹ những thao tác khi mổ và khám bệnh của bố tôi cho nên có thể nói, lúc đó, tôi đã có thể “độc lập tác chiến” nếu cần thiết. Và không cần phải đợi lâu, một hôm bố tôi đau bụng, phải vào Bệnh viện 108 kiểm tra lại vết mổ dạ dày cho nên tôi chỉ có nhiệm vụ là đến phòng mạch để quét dọn vệ sinh trong và ngoài phòng mạch. Khi tôi làm xong mọi việc, vừa khóa cửa và treo tấm biển “Nghỉ 01 ngày” lên cánh cổng làm bằng tre trúc thì có một cô gái trạc tuổi tôi, dẫn một người như là mẹ cô bé tới và nói: “Sao lại treo biển nghỉ?”. Cô gái vừa nói xong thì tròn mắt nhìn tôi và nói tiếp: “Thì ra là cậu làm việc ở đây à? Phòng khám bệnh này là của bố cậu à?”. Thì ra cô bé ấy là Lan, học cùng lớp với tôi ở trường Lương Yên. Vì thế tôi không phải trả lời hai câu hỏi liên tiếp vừa rồi của Lan mà chỉ gật đầu rồi hỏi lại: “Mẹ cậu làm sao thế?” - “Gần một tuần nay rồi, bụng mẹ tớ cứ to dần lên như người có thai! Ngày nào mẹ cũng kêu đau bụng và hôm nay thì đau dữ dội, không thể chịu được!” - “Sao cậu không đưa mẹ đến Bệnh viện Quận? Hôm nay bố tớ lại không đến được!” - “Đến bệnh viện Quận rồi, đã khám rồi và đã chụp X quang, nhưng người ta bảo chưa rõ bệnh gì, chờ theo dõi thêm! Nhưng mẹ tớ không thể chờ được nữa!” - “Có nghĩa là cậu bảo tớ phải làm thay bố tớ?” - “Chứ còn gì nữa! Cậu cứ khám và chẩn đoán đi, tớ sẽ biết là cậu nói đúng hay sai!”. Lan nói rồi coi như đã thỏa thuận xong và dìu người mẹ tới sát cửa phòng khám bệnh và còn giục tôi mở khóa cho nhanh vì người mẹ lại lên cơn đau.
Khi đưa mẹ con Lan vào trong phòng khám bệnh, tôi bảo người mẹ nằm lên giường rồi “thao tác” nhanh nhẹn, thành thục như bố tôi vẫn hay làm: cởi cúc áo người mẹ ra rồi xoa bóp khắp vùng bụng. Thì ra cái bụng của người mẹ Lan có một bó giun đũa đang làm tổ và ngày ngày hành hạ người đàn bà! Tôi nói ngay nhận xét của mình với Lan và lấy một liều thuốc xổ giun cho mẹ Lan uống. Loại bệnh này tôi đã thấy bố tôi xử lý khá nhiều nên mọi thao tác đều chính xác và chỉ sau hai mươi phút, đám giun đũa ký sinh kia đã bị lôi cổ ra ngoài!
Vừa giải quyết xong trường hợp “thai giun” của bà mẹ cô bạn Lan thì lại có tiếng động lịch kịch ngoài cửa kèm tiếng rên la y ỷ! Tôi nói Lan ra mở cửa xem sao thì hai phút sau, Lan dẫn vào hai người đàn bà, một người đã ngoài bốn mươi và một người chưa tới hai mươi tuổi rồi nói: “Hai mẹ con chị Hài này là hàng xóm của tớ. Chị Hài này cũng bị to bụng khoảng hơn một tuần nay!” - Tôi hỏi ngay: “Có đau bụng như “thai giun”không?” - Cô gái tên Hài nói: “Nó chỉ đau âm ỉ nhưng rất khó chịu. Mẹ cứ tra hỏi có “quan hệ” với thằng nào không mà bụng to ra? Nhưng tôi tuyệt đối không có làm chuyện ấy!”. Tôi bảo cô gái tên Hài nằm xuống giường và xoa nắn khắp vùng bụng một lượt, vừa làm vừa nghĩ: “Không phải là “thai giun” vậy chỉ có thể là một khối u phát triển rất nhanh ở trong bụng. Khối u ấy là cái gì? Phát triển với tốc độ nhanh như thế không thể là kiểu khối u thông thường? Không hiểu sao tôi vụt nhớ lại hồi còn nhỏ ở quê, mỗi lần tôi đi bắt cua hay tát cá, bà tôi đều nhắc: “Nhớ đem theo ống vôi kẻo đỉa nó bu vào cu đấy!”. Tôi liền hỏi cô gái tên Hài: “Chị có phải lội xuống ruộng xuống ao làm gì không?” - “Nhà tôi cũng có một ít ruộng nên lội ruộng thường xuyên!”. Tôi liền khẳng định ngay cái “thai lạ” trong bụng cô
Hài kia chính là “thai đỉa” và nói ý nghĩ đó với cô bạn Lan. Thật bất ngờ Lan tán đồng ngay: “Đúng rồi! Chỉ có thể là con đỉa đã chui vào chứ không thể là ai khác! Nhưng bây giờ xử lý nó như thế nào?”. Tôi nói ngay: “Ca này tớ không thể giải quyết được! Chỉ có một cách là gửi đến bệnh viện lớn nhờ người ta giải quyết! Tớ có biết ông Bác sĩ Mô là bạn của bố tớ, hiện đang làm ở Bệnh viện Phủ Doãn. Tớ sẽ cho giấy chuyển viện và cậu nên giúp hai mẹ con cô Hài tới đó ngay. Thấy giấy giới thiêu của bố tớ, ông Bác sĩ Mô sẽ nhận giải quyết liền!”. Cô bạn Lan thật là nhiệt tình, chạy đi kêu xích lô chở hai mẹ con cô Hài tới Bệnh viện Phủ Doãn ngay!
Ba ngày sau, ông Bác sĩ Mô bất ngờ đến nhà tôi chơi và có nói cái ca “thai đỉa” mà bố tôi gửi tới chẩn đoán rất chính xác nên ông đã xử lý ngay, rất nhanh gọn. Bố tôi ngớ người một lúc rồi đã hiểu ra “đầu cua tai nheo” của sự việc và khi ông Bác sĩ Mô ra về liền cho tôi tự chọn là “Năm mươi roi” hay nhịn ăn ba ngày! Dĩ nhiên là tôi chọn “Năm mươi roi”! Nhưng, vừa tới roi thứ tám thì “quý nhân phò trợ” của tôi tới: Lan ào tới nhà tôi như cơn lốc và lao tới nắm chặt lấy cây roi trên tay bố tôi mà rằng: “Bác hãy đánh cháu! Mọi chuyện đều do cháu mà ra!”. Dĩ nhiên là bố tôi phải ngừng thi hành án phạt roi đó! Khi bố tôi bực mình bỏ đi rồi, Lan tới bên tôi, vạch quần tôi ra và la lên: “Mới có tám roi mà máu mê đã đầm đìa rồi này!”. Tôi nằm im bất động, mặc cho Lan lấy cồn bôi vào những chỗ rớm máu khiến cho tôi xót điếng người! Song, tôi đã quen với chuyện bôi cồn vào vết thương như thế này từ bé nên chỉ một lúc sau là thấy mát rượi, mọi đau xót đều tan biến!
Không hiểu sao, tôi còn phải trực tiếp độc lập xử lý nhiều ca bệnh nữa ở phòng mạch của bố tôi và điều đáng chú ý là lần nào cũng có mặt Lan. Ca bệnh nào cũng có vẻ “thập tử nhất sinh” vì chủ yếu là do người nhà không phát hiện bệnh sớm và đưa đi cứu chữa kịp thời. Nhưng cũng có những ca bệnh mà Thần Y cũng phải lắc đầu lè lưỡi! Đó là lần tôi và Lan phải cấp cứu một ca chết đuối dưới sông Tô Lịch (***), đoạn chảy qua khu Ô Đống Mác.
Hôm đó, tôi vừa tới cái cầu tre nhỏ (“mặt cầu” chỉ được ghép bằng hai cây tre) bắc qua sông Tô Lịch thì thấy dưới sông có tiếng bì bõm như là có người vừa rơi xuống! Tôi thấy nhấp nhô một cái đầu và theo bản năng kêu lớn: “Có người chết đuối!”. Vừa dứt tiếng kêu thì tôi thấy Lan vác một cái câu liêm thương (một thứ thường được dùng để cứu hỏa lúc đó) chạy tới và nói to: “Kêu cái gì nữa! Đón lấy cái câu liêm thương này và móc nó lên, kéo vào bờ!”. Nghe Lan nói vậy, tôi thoáng nghĩ cô bạn của tôi thật nhanh trí, bởi trong tình huống này không thể nhảy xuống cái dòng sông đen sì và đầy rác rưởi, hôi thối như thế! Tôi liền nhận cái câu liêm thương từ tay Lan và nhanh chóng móc được vào áo của nạn nhân và kéo rê vào bờ! Khi nạn nhân kia vào tới bờ thì vẫn còn đứng lên được và tôi nhận ra đó là ông Quýnh, bố của thằng Quáng học cùng lớp ba với tôi và Lan ở trường Lương Yên. Thật hú vía là ông Quýnh chưa bị sặc nước thối của sông Tô Lịch, và nếu bị sặc thì tôi không biết xử lý ra sao! Tôi vội chạy đi xách tới cho ông Quýnh một xô nước sạch và dội lên đầu cho ông, đề phòng có con côn trùng gì đó chui vào tai, mũi, miệng! Xong tôi nói: “Bây giờ ông phải tự chạy ra sông Hồng mà tắm rửa thì mới sạch được!”. Ông Quýnh có vẻ hiểu ngay ý tôi và chạy vút đi!
Từ đó trở đi, cứ mỗi khi nghĩ đến ba chữ “Sông Tô Lịch” tôi lại nghĩ: Không biết đã có bao nhiêu người rơi xuống dòng sông đen sì và hôi thối đó!
Lan có tên đầy đủ là Nguyễn Thị Bội Lan. Nghe Lan nói trước khi giải phóng Thủ đô, gia đình cô khá giàu và hầu như đều đi làm việc ở công sở của Pháp. Chỉ có mẹ Lan, đang học dở trường
Sư phạm thì lại mê muội yêu một anh chàng sinh viên nghèo ở vùng Ô Đống Mác này và nhất quyết đi theo tiếng gọi của trái tim, bỏ nội thành ra khu ngoại ô lao động nghèo này làm cô giáo. Hiện cả bố và mẹ Lan đều đang dạy học ở trường Lương Yên.
Từ ngày tôi trực tiếp xử lý hai ca bệnh hiểm hóc đó, tuy bố tôi có đánh tôi vì tội làm không đúng chức trách, không đúng phận sự nhưng ông có ý khen tôi có “năng khiếu chữa bệnh” và giao cho tôi làm nhiều việc quan trọng ở phòng khám bệnh. Vì thế chuyện sau này tôi sẽ vào học trường Đại học Y Khoa cứ như là lẽ đương nhiên. Vì thế, khi thấy tôi có giấy báo vào Khoa Toán trường Đại học Tổng hợp, bố tôi đã xé vụn tờ giấy báo đó và đưa tôi đến ngay trường Đại học Y Khoa, giao tận tay cho ông Hiệu trưởng trường Đại học Y Khoa. Song, khi bố tôi về Hải Phòng rồi (lúc đó gia đình tôi đang ở Hải Phòng), tôi liền tới gặp ông Hiệu trưởng trường Đại học Y Khoa mà nói: “Thực tình cháu không thích học nghề Y mà đã quyết theo đuổi Toán học từ lâu. Vậy cháu xin lỗi bác và nhờ bác nói lại với bố cháu rằng bên trường Đại học Tổng hợp họ không chịu ký vào đơn xin chuyển trường (Tôi muốn xin chuyển sang trường Y thì phải viết đơn xin chuyển trường và được Hiệu trưởng trường ĐHTH ký đồng ý, sau đó phải lên Bộ Đại học xin một chữ ký nữa thì mới có thể được vào học ở trường Y). Ông Hiệu trưởng Trường Y rất vui vẻ chúc tôi thành nhà Toán học. Tôi vừa ra khỏi phòng Ông Hiệu Trưởng thì thật bất ngờ khi gặp Bội Lan đang cò kéo gì đó với người mẹ. Thì ra mẹ Bội Lan bắt cô dẫn tới gặp ông Hiệu trưởng Trường Y để xin chuyển về trường ĐH Sư Phạm. Thì ra Bội Lan đã giấu mẹ ghi nguyện vọng vào trường Y mà không nghe theo mẹ là ghi nguyện vọng vào ĐH Sư phạm.
Sau khi biết chuyện của tôi, hai mẹ con Bội Lan cùng nói: “Hãy cứ để cho bàn tay của tạo hóa sắp xếp! Ta chỉ cần thực hiện cho tốt!”.
Ghi Chú:
(*) Ô Đống Mác: Ô Đống Mác ở cuối phố Lò Đúc, về phía Lương Yên, gần giáp sông Hồng... ở vào phía đông nam Hà Nội. Cửa ô này còn tên là Thanh Lãng, vào nửa cuối thế kỷ thứ 19, lại đổi là cửa ô Lãng Yên... Xa hơn nữa, thời chúa Trịnh Sâm, (thế kỷ 18) có tên là ô Ông Mạc. Sang thế kỷ 20, dân quen gọi là ô Đống Mác.
Từ cửa ô này, còn có một nơi, quân nhà Trịnh phò vua Lê xưa, đã bắc cầu qua sông, tiến đánh nhà Mạc, được gọi là bến Ông Mạc. “Đại Việt sử ký toàn thư”, (NXB Văn hóa thông tin, 2004) chép: “Tháng 11, đại xá, đổi niên hiệu, lấy năm ấy là Hoàng Định năm thứ nhất (Lê Kính Tông) - làm cầu phao qua sông Cái ở bến Ông Mạc (trang 760, tập 2).
Đất Ông Mạc, bao gồm mấy làng Lương Yên - Lãng Yên xưa, (đất phố Lê Quý Đôn và Lương Yên ngày nay). Nơi đây là một gò đất cao. Bia chùa Thanh Nhàn dựng năm 1767 (Cảnh Hưng thứ 28) có đoạn ghi: Chùa tọa lạc ở Kinh đô, xứ đồng Ông Mạc có một gò đất từ xưa vẫn coi là một ngọn núi...”.
Quần thư tham khảo của Phạm Đình Hổ, có một dòng nói về từ Ông Mạc như sau: “Ông (tức Mạc Đĩnh Chi?- Đ.N.T) làm quan trong triều, nhà riêng ở Nam Xá , thành Đại La, tục gọi là Dinh Ông Mạc”.
Bởi có dinh quan Trạng Nguyên nổi tiếng đời Trần là Mạc Đĩnh Chi nên đồng đất và cửa ô ở đây gọi là ô Ông Mạc chăng? Đó cũng chỉ là lời phỏng đoán...
Cái tên Ông Mạc là xuất xứ từ bến Ông Mạc để tiến đánh Nhà Mạc hay là do có Dinh Ông Mạc, tức Mạc Đĩnh Chi vẫn còn là nghi vấn, có nhiều ý khác nhau?
Nhà nghiên cứu Hoàng Đạo Thúy trong cuốn “Người và cảnh Hà Nội”, cho rằng: “Đường dọc thứ hai của vùng này là phố Lò Đúc, đi từ phố Phan Chu Trinh đến cửa ô Đống Mác. Xưa kia phố này có nhiều lò đúc đồng, sau chuyển lên Ngũ Xá. Người ta kể là tên Đống Mác từ tên là Mạc Đĩnh Chi mà ra, vì Ông Mạc có nhà riêng ở đây!”
Dân gian còn cho tên ô Đống Mác là do từ thời quân Tây Sơn kéo ra Bắc, tiến đánh cửa ô này, giáo mác vứt lại thành đống. Từ đó, nơi đây có tên là ô Đống Mác.
Cửa ô Đống Mác đã mất hết hình tích cũ. Giờ qua đấy chỉ thấy phố, nhà mới san sát, đã thuộc đất nội thành quận Hai Bà Trưng…
(**) Lương Yên nguyên là tên một thôn mới đặt từ khoảng giữa thế kỷ XIX. Trước đó thì Lương Yên là 2 thôn: Lương Xá và Yên Xá. Thôn Yên Xá là khu vực các phố Nguyễn Huy Tự, Lê Quý Đôn, Lương Yên ngày nay, thôn Lương Xá là làng Lương Yên ngày nay, vẫn còn nguyên vẹn, ở cuối phố Lò Đúc. Trong thôn có ngôi đình xây từ năm 1849 thờ một nữ thần gọi là Vua Bà. Phố chạy trên đất thôn Lương Yên cũ từ đường Trần Khánh Dư đến đường Trần Khát Chân. Thời Pháp thuộc, đây là đường 159 (voie 159). Thuở đó toàn nhà lá lụp xụp tối tăm. Sau năm 1954 có nhà máy cơ khí Lương Yên ở đầu phố chuyên sản xuất các loại máy công cụ phục vụ nông công nghiệp, y tế và hàng tiêu dùng.
(***) Sông Tô Lịch: Sông Tô Lịch chảy trong địa phận Hà Nội. Dòng chính sông Tô Lịch khi chảy qua các quận huyện: Thanh Xuân, Hoàng Mai và Thanh Trì còn được gọi là Kim Giang.
Tô Lịch vốn là một phân lưu của sông Hồng, đưa nước từ sông Hồng sang sông Nhuệ.
Đoạn sông từ phố Cầu Gỗ đến đường Bưởi, nay đã bị lấp, chỉ còn lại một vài dấu tích như ở Thụy Khuê. Và do đó, Tô Lịch không còn thông với sông Hồng nữa. Dòng chảy của đoạn sông đã bị lấp này theo lộ trình sau: từ Cầu Gỗ ngược lên (cống chéo) Hàng Lược, men theo đường Phan Đình Phùng (phía ngoài mặt bắc thành Hà Nội), rồi chảy dọc theo hai phố Thụy Khuê và Hoàng Hoa Thám ngày nay ra đến đường Bưởi (gặp đoạn sông Tô Lịch ngày nay).
Sông Tô Lịch ngày nay bắt đầu từ cầu Giấy, chảy cùng hướng với đường Láng và đường Kim Giang về phía Nam tới sông Nhuệ.
Sông Tô Lịch là một sông cổ của Thăng Long xưa. Ngày trước, hai bên bờ sông buôn bán tấp nập. Từ khi bị lấp, sông chỉ là một dòng thoát nước thải của thành phố, bị ô nhiễm nặng. Từ cuối những năm 1990, Tô Lịch bắt đầu được nạo vét đáy sông, kè bờ, để làm sạch và chống lấn chiếm.
Sài Gòn, tháng 7-2010
Đỗ Ngọc Thạch < Lùi Tiếp theo >
bài mới hơn:
- 03/11/2011 - Chuyện của nhà địa chất
bài cũ hơn:
- 03/11/2011 - Bạn học lớp hai
- 01/11/2011 - Tướng sát phu
- 01/11/2011 - Cô gái Sơn Tây và anh lính binh nhì
- 27/10/2011 - Con gái viên đại úy
- 27/10/2011 - Huyền thoại Lý toét
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét